Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Tak, dorzucę się do Wolnych Lektur! Tym razem nie pomogę, przechodzę prosto do biblioteki
Strona główna Katalog Autor
Edgar Allan Poe

Edgar Allan Poe

Sortuj:

Opowiadanie Edgara Allana Poe'go

Romantyzm Epika Opowiadanie Alkohol Artysta Bezpieczeństwo Błazen Błoto Bóg Bogactwo Brat Bunt Burza Choroba Ciało Ciemność Cień Cierpienie Cisza Cud Czas Diabeł Dom Dorosłość Duch Dusza Dźwięk Dzieciństwo Dziecko Dziedzictwo Fałsz Filozof Głupota Gość Gospodarz Gra Grób Grzech Hańba Historia Imię Interes Jedzenie Kaleka Kara Katastrofa Kłamstwo Kłótnia Klęska Kobieta Koń Kondycja ludzka Konflikt Kot Kradzież Krew Król Ksiądz Książka Księżyc Kuszenie Łzy Lekarz List Los Lustro Małżeństwo Marzenie Maska Mężczyzna Melancholia Miasto Miłość Młodość Morderstwo Morze Muzyka Nadzieja Narkotyki Narodziny Natura Nauczyciel Nauka Niebezpieczeństwo Nienawiść Nieśmiertelność Noc Obłok Obraz świata Obyczaje Odwaga Ofiara Ogień Ojciec Ojczyzna Okno Oko Okręt Okrucieństwo Opieka Otchłań Pamięć Piekło Pieniądz Pijaństwo Piwnica Podróż Podstęp Pogrzeb Pojedynek Portret Potwór Pożar Pozory Pozycja społeczna Praca Prawo Przebranie Przeczucie Przemiana Przemoc Pułapka Religia Rewolucja Robak Rodzina Rośliny Rozpacz Rozum Ruiny Śmiech Śmierć Światło Sąd Sąsiad Samolubstwo Samotnik Sen Serce Siostra Słońce Słowo Sługa Smutek Sobowtór Starość Strach Strój Sumienie Syn Szaleństwo Szaleniec Szczęście Szkoła Szlachcic Sztuka Tajemnica Tchórzostwo Trup Twórczość Ucieczka Uczta Upadek Uroda Urzędnik Vanitas Walka Wiadomość Wiara Wiatr Więzień Więzienie Wiedza Wierzenia Wieś Wina Wino Wizja Woda Wolność Wspomnienia Wygnanie Wyrzuty sumienia Wzrok Żałoba Żona Życie snem Żywioły Zabawa Zamek Zaświaty Zbrodnia Zbrodniarz Zdrada Zdrowie Zemsta Zło Zmysły Zwierzęta

O autorze

Edgar Allan Poe
fot. autor nieznany, domena publiczna

Edgar Allan Poe

Ur.
19 stycznia 1809 w Boston
Zm.
7 października 1849 w Baltimore
Najważniejsze dzieła:
Rękopis znaleziony w butli, Zagłada domu Usherów, Berenice, Zabójstwo przy Rue Morgue, Maska śmierci szkarłatnej, Złoty żuk, Czarny kot, Serce oskarżycielem, Kruk (1845), Tamerlane i inne poezje (1827)

Poeta i prozaik amerykański. Za życia znany głównie jako bezkompromisowy krytyk literacki; był redaktorem wielu czasopism, w których publikował też swoje nowele i opowiadania. Twórczość Poe zalicza się do nurtu tzw. czarnego romantyzmu. Do fascynujących go tematów należy nieuchronnie i stale grożąca śmierć ze wszystkimi towarzyszącymi jej okolicznościami i emblematami, takimi jak: trup (szczególnie młodej kobiety por. Berenice), zamurowanie żywcem (Beczka Amontillada), choroba (Maska Śmierci Szkarłatnej), w tym również zaburzenia psychiczne (Zagłada domu Usherów). Doświadczenie śmierci stanowi ważny wątek jego biografii: na gruźlicę umarła jego matka (kiedy miał rok), a następnie przybrana matka Frances Allen i młodziutka żona Virginia (była jego siostrą cioteczną; poślubił ją, gdy miała 13 lat). Dominujący nastrój utworów poetyckich i prozaicznych Poe stanowią melancholia i groza, często ocierające się o makabrę oraz estetykę horroru.
Zyskał wielką popularność w Europie (tłumaczył go Baudelaire), szczególnie w końcu wieku XIX, a modernistyczni twórcy odnajdowali u niego bliskie sobie wątki dekadentyzmu. Zarówno konstrukcja postaci, jak i innych elementów fabuły (tytułowy dom Usherów) pozwala na głęboką interpretację psychologiczną prozy Poe, która stanowiła inspirację m.in. dla Dostojewskiego. Uznawany jest też za jednego z ojców fantastyki (Rękopis znaleziony w butli, Eureka: A Prose Poem 1848; Edgarami nazwano na jego cześć nagrody przyznawane przez Mystery Writers of America) oraz noweli kryminalnej (Zabójstwo przy Rue Morgue). Postać pojawiającego się w kilku utworach detektywa, C. Auguste'a Dupina, rozwiązującego zagadki kryminalne dzięki dedukcji, stanowi pierwszą z szeregu podobnych, takich jak Sherlock Holmes Arthura Conan Doyle'a czy Hercules Poireau Agathy Christie.
Był alkoholikiem; czterdziestoletni Poe został znaleziony na ulicy w ciężkim stanie fizycznym w delirium i po kilku dniach hospitalizacji zmarł z niewyjaśnionych przyczyn.

Na przykład: już wczesnym rankiem musiałem przygotować sobie paczkę fałszywych listów. Wewnątrz każdego z nich...

Edgar Allan Poe, Złoty żuk, Człowiek interesu

Atoli z przenikliwszym jeszcze, niż poprzednio, dreszczem strachu oglądałem odbite i odwrócone widma szarawego sitowia...

Edgar Allan Poe, Zagłada domu Usherów

Dowody bystrej umysłowości, zdradzanej zachowaniem się szlachetnego i ognistego rumaka, nie wystarczyłyby do rozniecenia bezpodstawnej...

Edgar Allan Poe, Metzengerstein
  • NIP: 952-187-70-87
  • KRS: 0000070056
  • REGON: 017423865
  • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
MKiDN
Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.