Melania Fogelbaum

Ur.

5 czerwca 1911 w Łódź

Zm.

1 sierpnia 1944 w Auschwitz-Birkenau

Łódzka poetka, malarka i rzeźbiarka narodowości żydowskiej. W getcie zajmowała się opieką społeczną, wspierała grupę młodzieży. Zachorowała na gruźlicę na skutek niedożywienia. 1 sierpnia 1944 r. została wywieziona do KL Auschwitz, gdzie prawdopodobnie od razu została zamordowana w komorze gazowej.

Na terenie getta ocalały po niej dwa zeszyty, zawierające wiersze, notatki, zdjęcia. Zostały odnalezione przez Nachmana Zonabenda , który przekazał je po wojnie przyjaciółce autorki, Helenie Zymler.

Wybór zachowanych wierszy w druku ukazał się po raz pierwszy w 1972 r. w Szwecji w antologii przygotowanej przez Helenę Zymler-Svantesson Och skuggorna blir längre (pol. I cienie będą dłuższe). W 1998 ocalałe dokumenty zostały przekazane United States Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie.

Pierwsze polskie wydanie wyboru wierszy Melanii Foglebaum zostało przygotowane przez Andrzeja Kobosa, ukazało się w 2004 r. w sześćdziesiątą rocznicę likwidacji łódzkiego getta jako Zeszyt z Getta w Łodzi i w piśmie Zwoje [nr 3 (40)/2004]. Trzy (w tym jeden wcześniej publikowany) weszły do antologii Tango łez śpiewajcie muzy. Poetyckie dokumenty Holokaustu w opracowaniu Bożeny Keff (Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, Warszawa 2012).

Jej bratem był Marek Fogelbaum, autor utworów satyrycznych. Wiersze obojga ukazały się w antologii Oblicza getta. Antologia tekstów z getta łódzkiego pod red. Krystyny Radziszewskiej i Ewy Wiatr, Łódź 2017.