Antoni Malczewski
Maria. Powieść ukraińska
A na kształtnych budowlach męże wieków dawnych
Stoją w bieli — i pyszni z swoich imion...
Stare mury, osunięte gruzy, opuszczone budowle budzą refleksje autorów i bohaterów literackich nad nieuchronnym niszczącym działaniem czasu. Bywają tłem wydarzeń: rozmów, pojedynków, także samobójstw i zbrodni. W literaturze romantycznej stanowiły ważny element krajobrazu melancholicznego.