WolneLektury.pl

Epika Alkohol Ambicja Anioł Antysemityzm Arkadia Artysta Bieda Błądzenie Błazen Błogosławieństwo Błoto Bóg Bogactwo Bohater Bohaterstwo Brud Bunt Buntownik Burza Chciwość Chleb Choroba Chrystus Ciało Ciemność Cień Cierpienie Cisza Cnota Cud Czarownica Czary Czas Czyn Dar Deszcz Diabeł Dobro Dom Dorosłość Droga Drzewo Duch Duma Dusza Dźwięk Dzieciństwo Dziecko Dziedzictwo Egoizm Erotyzm Fałsz Filozof Flirt Głód Głupiec Głupota Gniew Góra Góry Gość Gospodarz Grzech Grzeczność Gwiazda Hańba Handel Historia Honor Idea Idealista Imię Interes Ironia Jedzenie Jesień Kapłan Kara Karczma Kat Katastrofa Kłamstwo Klęska Klejnot Kobieta Kochanek Kondycja ludzka Konflikt Konflikt wewnętrzny Koniec świata Korzyść Kradzież Krew Król Krzywda Ksiądz Książka Księżyc Kuszenie Łzy Lato Lekarz Lenistwo List Literat Los Lot Lud Lustro Mądrość Małżeństwo Marzenie Maska Maszyna Matka Matka Boska Mędrzec Mężczyzna Melancholia Miasto Miłość Miłość spełniona Miłosierdzie Milczenie Mizoginia Młodość Moda Modlitwa Morderstwo Morze Mucha Muzyka Nadzieja Narkotyki Naród Narodziny Natura Nauczyciel Nauczycielka Nauka Niebezpieczeństwo Niebo Niemiec Nienawiść Nieśmiertelność Niewola Noc Nuda Obcy Obłok Obowiązek Obraz świata Obrzędy Obyczaje Obywatel Odrodzenie Odwaga Odyseusz Ofiara Ogień Ogród Oko Okręt Okrucieństwo Otchłań Pająk Pamięć Pan Państwo Patriota Piękno Piętno Piekło Pieniądz Pies Pijaństwo Piorun Plotka Pobożność Pochlebstwo Podróż Poeta Poezja Pogarda Pogrzeb Pojedynek Pokój Pokora Pokusa Polityka Polowanie Portret Poświęcenie Potwór Pożądanie Pozory Pozycja społeczna Praca Prawda Prawo Próżność Prorok Przemiana Przemijanie Przemoc Przestrzeń Przyjaźń Przysięga Przywódca Ptak Pustynia Pycha Radość Realista Religia Rewolucja Robak Robotnik Rodzina Rolnictwo Rośliny Rosja Rozczarowanie Rozkosz Rozpacz Rozstanie Rozum Ruiny Rycerz Rzeka Śmiech Śmierć Śmierć bohaterska Śpiew Świątynia Światło Święto Święty Świt Sąd Sąd Ostateczny Sąsiad Samobójstwo Samolubstwo Samotnik Samotność Sędzia Seks Sen Serce Siła Skąpiec Sława Słońce Słowo Sługa Służalczość Smutek Sobowtór Społeczeństwo Sport Spotkanie Sprawiedliwość Starość Strach Strój Stworzenie Sumienie Syn Szaleństwo Szaleniec Szatan Szczęście Szkoła Szlachcic Sztuka Tajemnica Taniec Tchórzostwo Tęsknota Teatr Theatrum mundi Tłum Trucizna Trup Twierdza Twórczość Ucieczka Uczeń Uczucie Umiarkowanie Upadek Upiór Uroda Urzędnik Wąż Walka Walka klas Wampir Wiara Wiatr Więzień Więzienie Wieczór Wiedza Wierność Wina Wino Wiosna Wizja Władza Własność Woda Wojna Wolność Wróg Współczucie Wspomnienia Wstyd Wyobraźnia Wyrzuty sumienia Wzrok Żałoba Żart Żebrak Żołnierz Żona Życie jako wędrówka Życie snem Żyd Żywioły Zabawa Zabobony Zapach Zaświaty Zazdrość Zbawienie Zbrodnia Zbrodniarz Zdrada Zdrowie Zemsta Ziarno Ziemia Zima Zło Zmartwychwstanie Zwątpienie Zwierzę Zwierzęta Zwycięstwo

Friedrich Nietzsche

Jutrzenka

Epika Aforyzm Modernizm

Friedrich Nietzsche

Wędrowiec i jego cień

Epika Aforyzm Modernizm

Friedrich Nietzsche

Zmierzch bożyszcz

Epika Aforyzm Modernizm

O autorze

Friedrich Nietzsche

Ur.: 15 października 1844 w Röcken
Zm.: 25 sierpnia 1900 w Weimarze
Najważniejsze dzieła:: Narodziny tragedii czyli hellenizm i pesymizm, Tako rzecze Zaratustra, Ludzkie, arcyludzkie, Poza dobrem i złem, Zmierzch bożyszcz, Antychryst, Ecce Homo, Wola mocy.

Filozof, filolog klasyczny, pisarz. W latach szkolnych z zamiłowaniem oddawał się poznawaniu niemieckiej muzyki klasycznej od Bacha i Mozarta po Beethovena oraz poezji romantycznej (szczególnie wielkie wrażenie zrobiły na nim utwory nowo odkrytego Hölderlina). Studiował filologię klasyczną, teologię, historię Kościoła i historię na uniwersytecie w Bonn (1864-1865) i w Lipsku (od 1865). Jako filolog klasyczny zyskał wielkie uznanie, wśród jego pierwszych publikacji znalazły się m. in. komentarze do Arystotelesa; w 1869 roku został profesorem nadzwyczajnym w katedrze filologii klasycznej uniwersytetu w Bazylei. Początkowa popularność w środowisku uczelni przygasła po krytycznym przyjęciu koncepcji dionizyjskości i apollińskości wyłożonej w Narodzinach tragedii (1872). Jeszcze przed podjęciem pracy akademickiej Nietzsche odbył obowiązkową służbę wojskową. Wkrótce potem wymówił obywatelstwo pruskie i od 1869 roku pozostawał „bezpaństwowcem”. Bardzo istotny wpływ na myśl Nietzschego miało zetknięcie się z filozofią Artura Schopenhauera oraz muzyką Ryszarda Wagnera, z którym blisko przyjaźnił się na początku lat 70 XIX wieku (później doszło do rozluźnienia stosunków ze względów światopoglądowych; komentarzem do istoty tego rozdźwięku jest napisana przez filozofa w 1888 r. rozprawa Nietzsche kontra Wagner). Charakterystyczne w stylu pisarskim Nietzschego jest pisanie aforyzmami (począwszy do dzieła Ludzkie, arcyludzkie z 1878 r.). Po części wynikało to z choroby, na którą cierpiał od lat młodzieńczych, a która objawiała się niezwykle silnymi, wielodniowymi atakami migreny, po części jednak był to świadomy wybór formy literackiej: „Kto krwią i w przypowieściach pisze, nie chce, by go czytano, żąda, by się go na pamięć uczono” - pisał w najbardziej znanym ze swych tekstów, Tako rzecze Zaratustra (1883-1885). Choroba zmusiła go do zrezygnowania z pracy uniwersyteckiej w 1879 roku. Od tego czasu wiele podróżował, po Włoszech, Niemczech i Szwajcarii, gdzie przebywał najchętniej. Na przełomie 1888 i 1889 roku nasilenie choroby doprowadziło do obłędu; Nietzsche trafił na rok do kliniki psychiatrycznej, najpierw w Bazylei, a następnie w Jenie. W 1890 matka zabrała go w rodzinne strony, do Naumburga; ostatnie trzy lata życia spędził samotnie w Weimarze. Został pochowany w Röcken, obok swego ojca, pastora luterańskiego. Ostatnim dziełem Nietzschego jest autobiograficzna książka Ecce Homo (1888); pośmiertnie została wydana jeszcze z notatek Wola mocy.