Hans Christian Andersen
Cień
To gniewało go i męczyło, schudł i pobladł: nawet cień jego się skurczył i krył...
To gniewało go i męczyło, schudł i pobladł: nawet cień jego się skurczył i krył...
Kiedy nazajutrz z rana młody człowiek wyszedł jak zwykle, aby przeczytać gazetę i wypić szklankę...
Lecz że w gorących krajach wszystko szybko rośnie, więc po tygodniu zauważył z przyjemnością, że...
Uczony, już niemłody, siedział raz w swoim pokoju; wtem zapukano do drzwi.
— Proszę! — rzekł. Ale...
— Więc posłuchaj pan — rzekł, wygodnie opierając swoje lakierki na ramionach nowego cienia, który niby pies...
— Wyglądasz pan jak cień — mówili ludzie, nie domyślając się, że przy tych słowach dreszcz przebiegał...
— Czy nie widzisz pani osoby, która nie odstępuje mnie ani na chwilę i zawsze jest...
— Co to być musi za człowiek, kiedy ma cień taki mądry! — pomyślała królewna. Prawdziwe, szczęście...
— Ależ to szaleństwo! — zawołał uczony. — Na to się nie zgadzam i nie zgodzę nigdy! Chcesz...
Należy on do motywów fantazmatycznych; jest jednym ze zjawisk, z którymi wiążą się wyobrażenia na temat sobowtóra (ponieważ cień natrętnie naśladuje nas, nasze ciało), czy duszy (np. zmarli bywają określani jako cienie). Jednocześnie brak cienia lub jakiekolwiek z nim kłopoty znamionują pewne odchylenia od norm przyjętych dla kondycji ludzkiej (por. przypadek wampirów, czy — Piotrusia Pana). Cień bywał też obrazem ludzkiego życia, którego cechą w takim ujęciu jest ulotność, złudność, zagrożenie unicestwieniem w każdej chwili (M. Sęp-Szarzyński, Sonet II, Na słowa one Jopowe).