- Zm.
-
ok.
1942 r.
- Najważniejsze dzieła:
-
Do profesorów,
Mojej matce!,
12 godzin
Wzmiankowana także jako: Helena, Helga Blumengraber; autorka wierszy z okresu Zagłady pisanych w obozie (?).
Pochodziła z żydowskiej rodziny, prawdopodobnie z Krakowa. Wskazuje na to m.in. dedykacja wiersza Do profesorów poświęcona Juliuszowi Feldhornowi, nauczycielowi w Prywatnym Gimnazjum Koedukacyjnym Żydowskiego Towarzystwa Szkoły Ludowej i Średniej w Krakowie (od 1936 noszącym imię dr. Chaima Hilfsteina), polsko-hebrajskiej prywatnej szkole o profilu humanistycznym. W mieszczącej się na krakowskim Kazimierzu szkole działała syjonistyczna organizacja skautowa Hacofeh.
W relacjach z obozu pracy przymusowej dla Żydów w Skarżysku-Kamiennej Hela (Helena) Blumengraber przedstawiona jest jako poetka, członkini młodzieżowej organizacji syjonistycznej. W obozie współtworzyła nieformalną grupę artystyczną, do której należeli członkowie krakowskiego oddziału Akiwy (m.in.z muzykolog i skrzypek Mosze Imberem, trzy siostry Szechter, poetka Rina Kornblum) i innych młodzieżówek syjonistycznych (poetki Ilona i Henryka Karmel, śpiewak Zvi Kanar i trzej bracia Blusztajn, a także Wolf Mor, Lunka Fuss, Reuven Zisskind, bracia Gotlib i Malka Cukerbrot). Grupa organizowała, na wzór młodzieżowych ruchów syjonistycznych, wieczory szabatowe, w programie których znalazły się opowiadania Marii Szechter-Lewinger, wiersze sióstr Karmel oraz wiersze Juliana Tuwima, m.in. Ptasie radio czy Lokomotywa, czytane przez Felę Szechter i Helenę Blumengraber; nie zabrakło też wspólnego śpiewania pieśni polskich, melodii chasydzkich i pieśni hebrajskich.
Obóz w Skarżysku działał w l. 1941--44, był częścią koncernu HASAG produkującego amunicję. Szacuje się, że przez obóz mogło przejść 25--30 tys. Żydów, trafiali tam m.in. Żydzi z obozu pracy przymusowej w krakowskim Płaszowie. W Werku C, w którym przebywała Hela Blumengraber, panowały najgorsze warunki, wynikające z głodu, chorób, tortur i szkodliwych warunków pracy, m.in. związanych z kontaktem z wykorzystywanym do produkcji min morskich kwasem pikrynowym. Większość więźniów umierała z tego powodu w ciągu 2--3 miesięcy. Obóz zlikwidowano latem 1944, część więźniów przetransportowano w głąb Rzeszy, m.in. do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. Losy Heli Blumengraber są nieznane
Wiersze Heli Blumengraber opublikowano w antologii wierszy napisanych z gettach i obozach pt. Pieśń ujdzie cało, Warszawa-Łódź-Kraków, 1947.
