Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 457 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Tak, dorzucę się do Wolnych Lektur! Tym razem nie pomogę, przechodzę prosto do biblioteki
Strona główna Katalog Autor

Jan Chryzostom Pasek

Sortuj:

Pamiętnik Jan Chryzostom Pasek

Barok Epika Pamiętnik Alkohol Bijatyka Bóg Brat Broń Burza Chłop Choroba Ciało Córka Diabeł Duch Dziecko Gość Gospodarz Gospodyni Grzech Gwiazda Honor Interes Jedzenie Kara Kobieta Kochanek Koń Korzyść Krew Król Ksiądz List Los Mąż Małżeństwo Mężczyzna Miłość Młodość Moda Morderstwo Morze Muzyka Naród Nauka Niebo Niemiec Niewola Obcy Obrzędy Obyczaje Obywatel Ojczyzna Okrucieństwo Omen Oświadczyny Pan Państwo Pieniądz Pijaństwo Pobożność Podróż Pogrzeb Pojedynek Polak Polityka Polowanie Polska Pożar Pozycja społeczna Przedmurze chrześcijaństwa Przemiana Przyjaźń Przysięga Ptak Religia Rodzina Rosja Rosjanin Rycerz Ślub Święty Słowo Sługa Sprawiedliwość Strój Szaleństwo Szaleniec Szkoła Szlachcic Tchórzostwo Teatr Trup Uczta Uroda Urzędnik Walka Wdowa Więzień Wierzenia Władza Wojna Wróg Żałoba Żołnierz Żona Zabobony Zdrada Zdrowie Zwierzę Zwierzęta Zwycięstwo

O autorze

Jan Chryzostom Pasek

Ur.
ok. 1636 w woj. rawskim na Mazowszu
Zm.
1701
Najważniejsze dzieła:
Pamiętniki

Pochodził z niezamożnej szlachty nieposiadającej własnych majątków ziemskich, utrzymującej się na dzierżawach. Kształcił się w kolegium jezuitów w Rawie Mazowieckiej. W czasie potopu szwedzkiego zaciągnął się do chorągwi pancernej w wojsku Czarnieckiego, pod którego dowództwem walczył w Danii (1658-1659), biorąc m. in. udział w sławnej przeprawie przez morze na wyspę Als i odbiciu Koldyngi, twierdzy znajdującej się w rękach wojsk Karola Gustawa. Następnie uczestniczył w ważnych epizodach wojny polsko-rosyjskiej w 1660 r. na Litwie i Białorusi: bitwie pod Połonką z oddziałami Iwana Chowańskiego oraz nad rzeką Basią z armią Jurija Dołgorukiego. Do jego zasług publicznych zalicza się także przeprowadzenie posłów rosyjskich do króla do Warszawy. Po dziewięciu latach wycofał się ze służby wojskowej, ożenił (1667) i zajął zwykłymi wówczas zajęciami drobnej szlachty: gospodarowaniem na dzierżawach, spławianiem plonów na sprzedaż do Gdańska, sporami sądowymi, udziałem w sejmikach i elekcjach (Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 r., Jana III Sobieskiego w 1674 r.).
Wszystkie te wydarzenia ze swadą przedstawił w swoich Pamiętnikach, przytaczając w nich również zebrane przez siebie skrzętnie dokumenty (np. listy Czarneckiego, króla Jana Kazimierza, krążący wśród szlachty paszkwil na prymasa Prażmowskiego, instrukcję sejmikową własnego autorstwa). Pamiętniki nie stanowią źródła historycznego, ponieważ Pasek zaczął je spisywać pod koniec życia (prawdopodobnie w latach 1690-1695) i wiele w nich błędów rzeczowych, są jednak cennym zapisem obyczajowości epoki, nasyconego makaronizmami języka barokowego oraz stylu narracyjnego gawędy szlacheckiej. Za to też zostały natychmiast docenione, kiedy odnaleziono je i wydano w 1836 r. Pamiętniki Paska zafascynowały polskich romantyków jako ważny zabytek kultury narodowej (np. Mickiewicz mówił o nich w prelekcjach paryskich) i wpłynęły na kształt Trylogii Sienkiewicza. Stanowią żywy pomnik sarmatyzmu.

Panowie Moskwa, widząc mieszaniny
I ciężkość na nas, bez żadnej przyczyny
Zaczęli wojnę, żeby nas...

Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki

Nastąpił potem sejm, na którym król proposuit benevolam regni abdicationem, bo mu ślepy konsyliarz ustawicznie...

Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki

Okup przepadł, on też sam, że nigdzie nie miał oka wesołego, bo gdzie się obrócił...

Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki
  • NIP: 952-187-70-87
  • KRS: 0000070056
  • REGON: 017423865
  • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
MKiDN
Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.