Józef Ignacy Kraszewski
Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
Obóz daleko wyszedł za dolinę,
Ciągnął się w lasy głęboko, że Witol
Wojska swojego zliczyć...
Jego synonimy to: masa, motłoch, tłuszcza. Tłum to twór przerażający dla wielu (np. myślicieli i poetów), innych zaś zachwycający swą siłą; stanowi ważny temat XIX i XX wieku. Znajdziemy refleksje na temat tłumu i u Norwida, i w Nie-Boskiej komedii Krasińskiego; dużo (i z odrazą) pisze o tłumie Kasprowicz.