Julian Tuwim

Ur.

13 września 1894 w Łódź

Zm.

27 grudnia 1953 w Zakopane

Najważniejsze dzieła:

Sokrates tańczący, Rzecz czarnoleska, Bal w operze, Wiersze dla dzieci, Kwiaty polskie

Poeta i pisarz polski pochodzenia żydowskiego, jeden z najważniejszych przedstawicieli epoki dwudziestolecia międzywojennego. Poza liryką tworzył również wodewile, libretta operetkowe oraz skecze kabaretowe; tłumaczył poezję francuską, rosyjską, niemiecką i łacińską. Był współzałożycielem kabaretu literackiego Pikador, współtwórcą grupy poetyckiej Skamander, a także członkiem założycielem Związku Artystów i Kompozytorów Scenicznych (ZAiKS). W trakcie swojej kariery literackiej współpracował z pismami takimi jak „Wiadomości Literackie”, „Cyrulik Warszawski”, „Szpilki”, „Problemy” czy „Skamander”.

Przyszedł na świat w 1894 roku w Łodzi. Jego ojciec, Izydor Tuwim, zdobywszy gruntowne wykształcenie (studiował w Paryżu, władał kilkoma językami obcymi), pracował jako urzędnik w Azowsko-Dońskim Banku Handlowym. Matka, Adela z Krukowskich, wychowywała się w rodzinie inteligenckiej; zmarła tragicznie w 1942 roku podczas likwidacji getta w Otwocku.

Julian Tuwim ukończył Męskie Gimnazjum Rządowe w Łodzi. W 1916 przeprowadził się do Warszawy w celu odbycia studiów na Uniwersytecie Warszawskim (prawo i filozofia), których ostatecznie nie ukończył. W 1911 roku zadebiutował przekładem wierszy Leopolda Staffa na język esperanto, a jego właściwy debiut literacki miał miejsce w roku 1913, kiedy to na łamach „Kuriera Warszawskiego” ukazał się wiersz Prośba (podpisany inicjałami Stefanii Marchew – przyszłej żony Tuwima). Podczas wojny polsko-bolszewickiej był pracownikiem Biura Prasowego Józefa Piłsudskiego. W 1939 roku wyemigrował do Francji, a następnie udał się do Rio de Janeiro i ostatecznie osiadł w Nowym Jorku, gdzie przebywał przez kilka lat. Na uchodźstwie pracował nad jednym z najszerzej zakrojonych swych dział, poematem dygresyjnym Kwiaty polskie (nigdy nieukończonym, fragmentarycznie opublikowanym już w czasie okupacji niemieckiej w Polsce).
W 1946 roku powrócił do Polski. W 1947 zainicjował powstanie Teatru Nowego, w którym sprawował funkcję kierownika artystycznego i literackiego. Wraz z żoną Stefanią, adoptowaną córką Ewą i siostrą Ireną mieszkał w otrzymanym po wojnie domu w Aninie.

Tworzył zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Jego wiersze dla najmłodszych charakteryzują się błyskotliwym humorem, wciągającą fabułą i zaskakującym zakończeniem z morałem. Natomiast twórczość skierowana do dorosłych niekiedy bywa trudna w interpretacji z uwagi na częste stosowanie gry słów i wieloznaczność. Poezja Tuwima stoi w opozycji do idei Młodej Polski. Autor był piewcą witalizmu, codzienności i zwyczajnego życia, często sięgał do motywów religijnych, mitologicznych i apokaliptycznych.

Julian Tuwim zmarł na atak serca 27 grudnia 1953 roku w Zakopanem, w pensjonacie należącym do ZAiKS-u. Jego grób znajduje się na warszawskich Powązkach.