Mikołaj Rej
Żywot człowieka poczciwego
Abowiem co jest pan albo książę bez miłości poddanych swoich? Równie jako słup marmorowy piękny...
Abowiem co jest pan albo książę bez miłości poddanych swoich? Równie jako słup marmorowy piękny...
A czymże się ty, nędzna mucho, nadymać chcesz? A dla czegóż tę plugawą gębę podnosisz...
A na toż to masz łupić a szacować nędzne ludzi? A na toż się to...
Pycha — nadmierna czy nieuzasadniona duma — bywa często głównym elementem charakteryzującym np. posiadających władzę (tak zarówno Kochanowski, jak Mickiewicz i Kochanowski postrzegają cara Rosji). Jest przedstawiana jako postawa zgubna oraz nieuzasadniona, szczególnie wobec zmienności losu i fundamentalnej niepewności cechującej kondycję ludzką. Przeciwieństwem pychy jest pokora (pozytywnie wartościowana w chrześcijańskim systemie wartości), będąca rodzajem umiarkowania w podejściu do świata, do osobistego powodzenia człowieka oraz jego pozycji społecznej.