WolneLektury.pl

O epoce

Barok

Czas: pocz. XVII — połowa XVIII w.
Najwybitniejsi twórcy: europejscy: G. Marino, L. de Gongora, T. Tasso, L. Ariosto, P. Calderon, L. de Vega, J. Milton, P. Corneille, Moliere, J. de La Fontaine, Ch. Perrault; polscy: M. Sęp Szarzyński, D. Naborowski, J. A. Morsztyn, W. Potocki, J. Ch. Pasek, P. Skarga
Reprezentatywne gatunki: wiersz liryczny, sonet, tragedia, komedia, tragikomedia, epos rycerski, pamiętnik, commedia dell'arte, opera

Epoka w historii kultury i sztuki między renesansem a oświeceniem, naznaczona konfliktami religijnymi (reformacja i kontrreformacja). Nazwa pochodzi być może od portug. barocco — nieregularna perła, co podkreślałoby dziwność, kapryśność i ozdobność obowiązującego wówczas stylu. Lubowano się w efekcie zaskoczenia, figurach nagromadzenia i inwersji, metaforach, dążono do uchwycenia ruchu. Podstawową cechą baroku był kontrast i dysonans: stąd współistnienie poezji metafizycznej, czy mistycznej z opiewającą „światową rozkosz”, dworskiej z sowizdrzalską, wątków mitologicznych z biblijnymi, scen makabryczno-naturalistycznych (często w związku z charakterystycznym motywem danse macabre, czy vanitas) z fantastycznymi. W Polsce rozkwita sarmatyzm.

— O Święty Jacku z pierogami! — wrzaśnie siostrzenica — a bodajem zmarniała, jeżeli wujaszkowi znów się nie...

Miguel de Cervantes Saavedra, Don Kichot z La Manchy

Lud też tam nadobny: białogłowy gładkie i zbyt białe, stroją się pięknie, ale w drewnianych...

Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki

Teć to są perspektywy misternej roboty,

I choć z daleka patrząc, nie nasyca wzroku,

Pędzi...

Elżbieta Drużbacka, Wiersze światowe, Opisanie oczu ciekawych Akteona

Barok

wiersze Barok Elżbiety Drużbackiej

Elżbieta Drużbacka

Wiersze światowe

O epoce

Barok