Adam Mickiewicz
Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie
Wy tylko grosz dajecie do moskiewskiej skrzyni».
«Kat by dał — krzyknął Wilbik — gwałtem od nas...
Motyw ten wykorzystujemy, żeby wskazać fragmenty definiujące, czym jest niewola (duchowa, fizyczna, polityczna) oraz opisujące doświadczenie życia w niewoli, a także jego konsekwencje (często trwające długo po odzyskaniu wolności).