Władysław Syrokomla
Janko Cmentarnik
Dziś na rozum ludzie biorą,
Ale idzie cóś niesporo —
Insze czasy masz!
Szarém kwieciem łąka...
Motyw służy do wskazywania w utworach literackich takich wizji wyjaśniających, czym jest rzeczywistość nas otaczająca, jakimi są np. jaskinia Platońska, czy moralitetowy obraz świata jako pola walki sił dobra i zła.