- Najważniejsi twórcy
- S. Przybyszewski, J. Korczak, B. Jasieński, A. Breton
Opublikowane w prasie lub jako niezależny druk założenia programowe i postulaty danej grupy. Często stanowi wytłumaczenie, wyjaśnienie danych aktywności, mających miejsce przed publikacją lub ma na celu ich zapowiedź. Przybiera formę odezwy do czytelników. Szczególnie popularny w XX-leciu międzywojennym.
