— Oj! co ja podpatrzyłem scen godnych Romea i Julietty, co wykradzionych dowodów czułości! Gdyby ci...
wynalazek nasz nie spłoszy duchów, bo one są mądre, one dobrze wiedzą, że ich obraz...
Rozejrzyj się, pani, gdzie chcesz, choćby we własnym pokoju: czyż tylko zwierciadło powtarza tam przedmioty...
— Każdy wie, że zwierciadło odbija wszystko, co się przed nim dzieje, ale czego nikt nie...
Lustro daje możliwość spojrzenia sobie samemu prosto w twarz, konfrontacji z sobą i swymi czynami. Ważną rolę gra zwierciadło w Hamlecie: mają w nim się przejrzeć zbrodniczy Król i Królowa. Poza tym odbicie lustrzane stoi w szeregu zjawisk sobowtórowych (obok cienia, maski czy portretu). Niezwykle ciekawa scena, która łączy motyw lustra z sytuacją sobowtórową, pojawia się w Lalce Prusa. W paryskim hotelu Wokulski przeraża się na widok swojego odbicia, co prowadzi do refleksji filozoficznych i psychologicznych (bogata wiedza Prusa z tego zakresu znajduje swoje odbicie w jego twórczości). Swoistą fantazmatykę i metaforykę ma również lustro odbijające inne lustro — jest to sytuacja nieskończonych odbić: pustych, labiryntowych, melancholijnych, wiodących do zatracenia poczucia rzeczywistości i jej sensu.
