- Najważniejsi twórcy
- B. Prus, E. Orzeszkowa, H. Sienkiewicz, H. Balzac, I. Kraszewski
Odmiana powieści realistycznej charakteryzująca się czerpaniem tematyki z życia codziennego oraz uwzględnianiem kontekstów społeczno-historycznych. Jej bohaterowie to zazwyczaj typowi przedstawiciele określonego środowiska. Cechuje się zamkniętą fabułą oraz narracją prowadzoną w 3. os. l. poj. z perspektywy wszechwiedzącego narratora.
Specyficznym wariantem powieści obyczajowej jest powieść tendencyjna – powieść wykorzystująca konwencją obyczajową do przedstawienia ideologicznych założeń i postaw bliskich jej autorowi. Celem powieści tendencyjnej było uświadomienie czytelnika na dany temat (cel dydaktyczny) bądź popularyzacja pewnych zachowań, wzorców.