Henryk Sienkiewicz
Ogniem i mieczem, tom pierwszy
— Nie myśl, hetmanie, żeby ja się bał. Ja by od razu się podjął, ale myślał...
— Nie myśl, hetmanie, żeby ja się bał. Ja by od razu się podjął, ale myślał...
— Wasza książęca mość! — rzekł śmiało Osiński. — Duszą całą chcieliśmy pod waszą książęcą mością służyć, ale...
Tam znów przed gankiem puszy się oficer od łanowej piechoty, w świeżym, błyszczącym kolecie, z...
A wśród tych świetnych strojów migających wszystkimi barwami tęczy, śród jedwabiów, aksamitów, tyftyków, altembasów, migotania...
Soroka był to żołnierz kuty i bity, któremu jedno tylko uczucie obcym było, to jest...
Gdyby był znalazł się dowódca należytej powagi i od razu poprowadził je do boju przeciw...
Wołodyjowski ruszył chętnie, bo się nudził w obozie i tęsknił za krwi rozlewem. Komenderowane chorągwie...
Ludziom nie obeznanym z wojną rosło serce na widok tego żołnierza z krwi i kości...
Prócz tego, tu złe duchy nie mają mocy nijakiej, a tam jeno przez piątek, sobotę...
— Ilu ludzi chcesz wziąć? — spytał ksiądz Kordecki Kmicica.
— Ja?… — odrzekł ze zdziwieniem pan Andrzej. — Ja...
Żołnierze są najważniejszymi (obok przywódców) aktorami wojen. Funkcja wiąże żołnierza ściśle z ideą państwa — ma za zadanie bronić jego terytorium lub zdobywać nowe, poszerzając granice kraju. Wśród wymaganych pozytywnych cech żołnierza wymienić można obowiązkowość, wierność i odwagę, jednakże charakter jego zajęcia (zabijanie wrogów, stosowanie zinstytucjonalizowanej przemocy) naraża go na aberrację w kierunku okrucieństwa i może prowadzić do uczestniczenia w popełnianiu zbrodni.