Józef Ignacy Kraszewski
Stara baśń, tom drugi
Utrzymywali wszyscy, iż znał więcej, niż mówił, a nie tylko garnki lepił, ale z duchami...
Utrzymywali wszyscy, iż znał więcej, niż mówił, a nie tylko garnki lepił, ale z duchami...
— Wymowa twoja płynie wartko jak Nil pod Memfisem, lecz jeżeli naprawdę jesteś tak mądry, to...
Wtem coś zaczęło chrupać i trzeszczeć pod nogami. Pentuer przystanął i schylił się.
— W tym...
— Od trzydziestu tysięcy lat święty stan kapłański pielęgnuje Egipt i on zrobił kraj tym, czym...
Zirytował się, gdy mu kazano palić kadzidła przed świętymi krokodylami, które uważał za gady śmierdzące...
— Ale nic nie wie, niczego nie umie! — mówił Herhor. — Ledwie trochę zawadził o wyższą szkołę...
— Wszystko to — mówił — są rzeczy znikome. Młodzi faraonowie starzeją się, a lud… Lud miał już...
U nas, panie, niby u Żydów, jak się młodzi zejdą, to oni nie zajmują się...
Znam to dobrze — mówił dalej, zadyszany z gniewu — bo choć jestem Żydem i zostanę nim...
— Mądraście kobieta, to i to wiecie, że prędzej czy później, a Jaguś z domu iść...
Czym jest mądrość, starają się wyjaśniać autorzy literatury dydaktycznej, stąd wiele fragmentów odpowiadających temu motywowi znajdziemy np. w tekstach oświeceniowych. Mądrość bywa łączona z nauką i rozumem lub też im przeciwstawiana. W tym drugim przypadku zwraca się najczęściej uwagę na wiedzę pozarozumową, płynącą z serca lub bezpośredniego instynktu duszy. Mądrość jest cechą i domeną filozofów, ale zdarza się też, że odmawia się jej właśnie tym, którzy ,,zawodowo" zajmują się zdobywaniem i pielęgnowaniem mądrości (zob. też: mędrzec).