Spis treści
Świat im się przeinaczył
I. „Caruso[1]”
II. „Czarodziej”
III. „Ksiądz Czerlon[9]”
Przypisy
Caruso, Enrico (1873–1921) — słynny włoski śpiewak operowy nazywany „królem tenorów”. [przypis edytorski]
saper — osoba, najczęściej wojskowa, zajmująca się materiałami wybuchowymi, dziś głównie ich rozbrajaniem, ale w czasie wojny także zaminowywaniem terenów, budynków czy wysadzaniem mostów i torów kolejowych. [przypis edytorski]
Wołga — największa i najdłuższa rzeka Europy, płynie przez Rosję, uchodzi do Morza Kaspijskiego. [przypis edytorski]
eszelon — pociąg albo szerzej: kolejowy transport wojsk lub ładunków, urządzony tak, że wozy czy wagony jadą jeden za drugim; na przykład podczas przemieszczania oddziałów wojskowych na dalekie dystanse. [przypis edytorski]
Buzułuk — miasto w Rosji w obwodzie orenburskim, położone nad rzeką Samarą. W latach 1941–1942 formowała się tu tzw. Armia Andersa, ponieważ na mocy układu Sikorski-Majski w Buzułuku stacjonował sztab Armii Polskiej na Wschodzie. Ze wszystkich zakątków Związku Radzieckiego przybywali tu obywatele polscy chcący wstąpić do wojska. [przypis edytorski]
Kirgizja — państwo w Azji Środkowej, obecnie Kirgistan (Republika Kirgiska). W czasie II wojny światowej Kirgiska Socjalistyczna Republika Radziecka była częścią ZSRR. Na jej terytorium formowała się Armia Andersa. [przypis edytorski]
gwiazda Sjonu — właśc. gwiazda Syjonu, nazywana również „Gwiazdą Dawida” lub „Magen Dawid” (Tarczą Dawida); jeden z symboli żydowskich; składa się z dwóch nachodzących na siebie trójkątów, tworzących gwiazdę sześcioramienną. W czasie Zagłady osoby żydowskiego pochodzenia były zmuszane do noszenia na ubraniu symboli żydowskich, np. naszywania Gwiazdy Dawida lub noszenia opasek z wyhaftowaną gwiazdą. Obowiązek noszenia tej odznaki był częścią niemieckiej polityki segregacji i stygmatyzacji Żydów, mającej na celu wykluczenie ich z nie-żydowskiego społeczeństwa i poddanie dyskryminacji; ułatwiał przesiedlenia do gett i ostatecznie do obozów zagłady. [przypis edytorski]
Ksiądz Czerlon — postać z powieści Granica Zofii Nałkowskiej. W dzieciństwie był świadkiem oprawiania jeszcze żywej ryby, scena ta zapadła mu w pamięć do tego stopnia, że już jako dorosły nie jadał ryb. Przywołuje ją też w trakcie rozmowy o znaczeniu bólu i cierpienia w świecie. [przypis edytorski]
Śliska — prawdopodobnie chodzi o warszawską ulicę, która znalazła się w obrębie getta. Mieścił się przy niej m.in. Dom Sierot prowadzonych przez Janusza Korczaka i Szpital im. Bersonów i Baumanów. [przypis edytorski]