ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?

Olympe de Gouges, Deklaracja Praw Kobiety i Obywatelki

Pobieranie e-booka

Wybierz wersję dla siebie:

.pdf

Jeśli planujesz wydruk albo lekturę na urządzeniu mobilnym bez dodatkowych aplikacji.

.epub

Uniwersalny format e-booków, obsługiwany przez większość czytników sprzętowych i aplikacji na urządzenia mobilne.

.mobi

Natywny format dla czytnika Amazon Kindle.

Deklaracja Praw Kobiety i Obywatelki powstała pod piórem Olimpii de Gouges we wrześniu 1791 r. w proteście przeciwko uchwalonej właśnie przez Zgromadzenie Narodowe konstytucji, niedającej kobietom fundamentalnych praw obywatelskich, w tym prawa wyborczego. Za swoje odważne wystąpienie autorka zapłaciła życiem: została skazana na mocy „ustawy o podejrzanych” i stracona 3 listopada 1793 roku.

W swej deklaracji-manifeście o formie nawiązującej do Deklaracji praw człowieka i obywatela Gouges domagała się przyznania kobietom prawa do udziału w ustanawianiu prawa, dostępu do sprawowania funkcji i uzyskiwania honorów na równi z mężczyznami, do rozporządzania własnym majątkiem, prawa kobiet do edukacji i do uczestnictwa w siłach zbrojnych, a w życiu prywatnym równości płci w rodzinie. Dlatego też deklaracji praw towarzyszył również projekt umowy małżeńskiej, wyprzedzający ustanowienie małżeństwa cywilnego we Francji.

Najsłynniejsze zdania tej deklaracji brzmią: „Kobieta rodzi się i pozostaje wolna i równa w prawach mężczyźnie” oraz „Skoro kobieta może zgodnie z prawem zawisnąć na szubienicy, winna również mieć prawo stanąć na mównicy”. Nadal są to hasła aktualne na sztandarach feminizmu.

Tekst na podstawie oryginału francuskiego: Olimpia de Gouges, Declarations des droits de la femme et de la citoyenne, w: Les grief des femmes. Anthologie de textes féministes du Moyen Âge à 1848, pod red. Maite Albistur, Daniel Armogethe, Editions Hieret Demaine, Paris 1978.

Ta książka jest dostępna dla tysięcy dzieciaków dzięki darowiznom od osób takich jak Ty!

Dorzuć się!

O autorze

Olympe de Gouges
Alexander Kucharsky (1741–1819), domena publiczna

Olympe de Gouges

Ur.
7 maja 1748 w Montauban
Zm.
3 listopada 1793 w Paryż
Najważniejsze dzieła:
Deklaracja Praw Kobiety i Obywatelki (2000)

Właśc. Marie Gouze. Jedna z najbardziej wpływowych postaci w historii walki o prawa kobiet, zniesienie niewolnictwa i równość społeczną we Francji. Dramatopisarka, publicystka, działaczka polityczna.

W swoich utworach literackich i publicystycznych poruszała w radykalnej perspektywie tematy związane z równością płci, niewolnictwem i polityką rewolucyjną. Opowiadała się m.in. za wprowadzeniem rozwodów, systemu zabezpieczeń społecznych (w tym wsparciu bezrobotnych, sierot, osób starszych) i uznaniu praw dzieci pochodzących ze związków pozamałżeńskich. Swój najbardziej dziś znany utwór, Deklarację Praw Kobiet i Obywateli, napisała w 1791 roku, jako odpowiedź na Deklarację Praw Człowieka i Obywatela, apelując o równość kobiet i mężczyzn we wszystkich dziedzinach życia.

Poparła idee Rewolucji Francuskiej, jednak opowiadała się za monarchią konstytucyjną i politycznie sprzyjała umiarkowanym żyrondystom. W 1793 roku, po obaleniu monarchii, de Gouges stała się jeszcze bardziej aktywna politycznie, sprzeciwiając się rządom terroru. Zaatakowała dyktatorskie metody władzy Robespierre'a. Ta krytyka doprowadziła do aresztowania jej przez Komitet Bezpieczeństwa Publicznego.

Olympe de Gouges została zgilotynowana w Paryżu 3 listopada 1793 r. Jej dziedzictwo jednak przetrwało, inspirując kolejne pokolenia działaczek na rzecz praw kobiet i równości społecznej.