Hymn do miłości ojczyzny Ignacego Krasickiego (zaczynający się od słynnych słów „Święta miłości kochanej ojczyzny…”) był pierwszym w czasach rozbiorów utworem należącym do polskiej liryki patriotycznej. Przedstawiał on program radykalnego patriotyzmu, zakładający, że za ojczyznę należy nawet oddać życie. Ignacy Krasicki zadebiutował swym wierszem w 1774 roku na jednym z obiadów czwartkowych organizowanych przez króla Stanisława Augusta.
Hymn do miłości ojczyzny stanowi utwór ważny i charakterystyczny dla polskiego oświecenia. Początkowo funkcjonował on jako hymn Szkoły Rycerskiej, instytucji mającej na celu kształcenie kadry oficerskiej oraz urzędników służby cywilnej kraju (do wychowanków szkoły należeli m.in. Julian Ursyn Niemcewicz, generał Józef Sowiński czy Tadeusz Kościuszko). Następnie zyskał sporą popularność w szerokich kręgach społeczeństwa polskiego. Melodię do słów wiersza Ignacego Krasickiego skomponował Wojciech Sowiński. W czasach rozbiorów utwór Krasickiego pełnił rolę nieoficjalnego polskiego hymnu narodowego.
Hymn w swej wersji oryginalnej, poważnej, stanowi parafrazę pieśni napisanej przez Arystotelesa do Arete, bogini patronującej cnocie, doskonałości i dzielności. Jednakże ma również swą wersję przewrotną, satyryczną w pieśni IX poematu heroikomicznego Myszeida Krasickiego, zaczynającą się od słów Wdzięczna miłości kochanej szklanice… — co wiele mówi i o twórcy, i o epoce. Satyra czy parodia w oświeceniu równie służyła kształtowaniu pożądanych postaw moralnych, jak utwory pisane serio i podające bardziej wprost swe przesłanie.
Z powstaniem Hymnu do miłości Ojczyzny wiąże się anegdota. Podobno kareta, którą śpiesznie jechał na obiad czwartkowy biskup Krasicki, śmiertelnie potrąciła starego żołnierza. Ten, umierając, mówił o swym doświadczeniu w bojach o Polskę, które uczyniło mu śmierć niestraszną, co głęboko poruszyło Krasickiego. Zainspirowany, łącząc się z weteranem uczuciową więzią, napisał swój utwór. Choć mało prawdopodobna i nadto może łzawa, historia ta wiele mówi o recepcji hymnu: o tym, jak go odbierano i jak wiersz ten brał udział w budowaniu specyficznego modelu patriotyzmu: pełnego poświęcenia, nakazującego przedkładanie dobra kraju nad własną wygodę i korzyść.
Krótki hymn znajduje się w kanonie lektur dla szkół ponadpodstawowych. E-book Hymn do miłości ojczyzny w naszym wydaniu został opatrzony przypisami ułatwiającymi jego zrozumienie uczniom i uczennicom. Audiobook Hymn dla miłości ojczyzny czyta Masza Bogucka.
Dofinansowano ze środków: Priorytet 4 Udostępnienie publikacji w formatach cyfrowych w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa.
