Awantura o Basię

W najbardziej dramatycznych okolicznościach i wobec konfliktu zwaśnionych stron nikt nie potrafi zachować tak stoickiego spokoju oraz niczym niezmąconej pogody ducha — jak mała dziewczynka.

Książka Kornela Makuszyńskiego opowiada pełną niesamowitych zbiegów okoliczności i dynamicznych zwrotów akcji historię pięcioletniej Basi, która w dramatycznych okolicznościach traci oboje rodziców. Dzięki zupełnie obcym ludziom, którzy otaczają opieką osieroconą dziewczynkę, Basi — po długiej podróży — udaje się dotrzeć do Warszawy, gdzie staje się najweselszym ogniwem nieco szalonej rodziny. Zanim to jednak nastąpi, liczne perypetie, związane z pomyłką w adresie i przekazaniem dziecka w „niewłaściwe ręce”, pojawiają się na drodze do szczęśliwego zakończenia. Prowadzą do ostrego sporu między głównymi bohaterami powieści — czyli do tytułowej „awantury o Basię” właśnie. Dziewczynka, z właściwym sobie wdziękiem i dyplomacją, godzi zwaśnione strony, przyczyniając się do kompromisu zadowalającego wszystkich.

„Cała sztuka w tym, aby schwytać zbrodniarza. Jednak powiadomione o wszystkim władze nie mogły sobie przypomnieć jego istnienia. (…) Trzeba było szukać na własną rękę. Babka Barbara ułożyła plan, a panna Stasia i doktorowa przebiegały miasto we wszystkich kierunkach. Panna Stanisława nie widziała nigdy zbójcy, więc w roli adiutantów krążyły z nią po mieście oba kolorowe kapelusze. Rozsrożone panie przeszukiwały ogrody i parki, zaglądając w twarz każdej dziewczynce, i odwiedziły wszystkie przytułki dla dzieci. Nigdzie nie było śladu Basi…” (Kornel Makuszyński, Awantura o Basię).

W drugiej części książki czytelnik przenosi się o dekadę w przyszłość. Nastoletnia Basia, mieszkająca w domu swych pojednanych opiekunów, odkrywa przypadkiem, że jej zaginiony ojciec nadal żyje. Uparta nastolatka postanawia wyruszyć na poszukiwania jedynego krewnego. Czy uda jej się odnaleźć ukochanego tatę? A jeśli tak, jak potoczą się losy całej rodziny — a właściwie dwóch — po jego powrocie?

Powieść Makuszyńskiego zawiera wiele nagłych, niespodziewanych i przełomowych momentów, którym towarzyszą sprzeczne emocje — czytelnik płacze wraz z Basią, śledząc jej tragiczne losy, i śmieje się razem z nią, gdy autor maluje mu przed oczami świat skrzący się humorem, pełen subtelnej ironii i dziecięcej radości.

Powieść Kornela Makuszyńskiego powstała w 1936, a opublikowana została po raz pierwszy w 1937 roku. Historia przedstawiona w Awanturze o Basię od lat niezmiennie bawi i wzrusza pokolenia odbiorców. Opowieść o rezolutnej dziewczynce pokazuje wielką siłę miłości, przyjaźni, lojalności, bezinteresowności, odwagi i uporu w dążeniu do celu. To dlatego wielu małych czytelników tak chętnie wraca do tekstu Makuszyńskiego jako dorośli ludzie, a książka jest stosunkowo często wznawiana. Powstały także ekranizacje filmowe Awantury o Basię (w roku 1959 i 1995) oraz serial telewizyjny (1995). Celem najnowszej publikacji Wolnych Lektur jest udostępnienie tej pięknej historii kolejnym odbiorcom — nie tylko tym najmłodszym.

Książka Kornela Makuszyńskiego Awantura o Basię jest dostępna jako e-book w formatach EPUB i MOBI oraz jako plik PDF. Jako lektura uzupełniająca dla szkół podstawowych została opracowana redakcyjnie specjalnie z myślą o najmłodszych czytelnikach, w tym opatrzona przypisami.