Spis treści

Bóg: 1
Historia: 1
Milczenie: 1
Naród: 1
Obraz świata: 1
Polak: 1
Upadek: 1
Żyd: 1 2

Cyprian Kamil NorwidŻydowie polscy

1861

1

Żyd, Naród, Upadek, MilczenieTy! jesteś w Europie, poważny Narodzie

Żydowski, jak pomnik, strzaskany na Wschodzie,

Swoimi gdy złamki [1] wszędzie się rozniesie,

Na każdym hieroglif unosząc odwieczny —

A człowiek północny, w sosnowym gdy lesie

Napotka cię, odbłysk zgaduje słoneczny

Ojczyzny! — co kędyś w niebieskim lazurze

Jak Mojżesz się w wodzie pławiła nilowéj! —

I mówi: «Jest wielkim, kto bywał tak w górze

I upadł tak nisko, i milczy jako wy».

2

Północne my syny z włosami płowemi,

Wschodowej historii my śnieżne obłoki —

Za kabał granicą, od razu, wprost z ziemi

Patrzący na niebios przybytek wysoki:

Jak Agar [2] synowie — przez kraju istotę,

Jak Sary [3] synowie — przez ojców robotę;

My pierwej niż inni — my wcale inaczéj

Pojrzeliśmy ku wam, bynajmniej [4] z rozpaczy:

Boć herbem gdy z wami szlachetny się łamał,

Krzyż bywał w przełomie tym — i on nie kłamał!

3

Historia, Żyd, Polak, Bóg, Obraz świataAż oto, że dzieje pozornie są zamęt,

Gdy w gruncie są: siła i ładność szeroka! —

Aż oto, że dzieje są jako testament,

Którego cherubin dogląda z wysoka —

Więc znowu Machabej [5] na bruku w Warszawie

Nie stanął w dwuznacznej z Polakiem obawie.

— I kiedy mu ludy bogatsze na świecie

Dawały nie krzyże, za które się kona,

Lecz z których się błyszczy — cóż? przeniósł [6] on przecie:

Bezbronne, jak Dawid, wyciągnąć ramiona! —

4

Poważny narodzie! cześć tobie w tych, którzy

Mongolsko-czerkieskiej nie zlękli się burzy —

I Boga Mojżeszów bronili wraz z nami

Spojrzeniem rycerskim, nagimi piersiami.

Jak starsi w historii, co ręką na dzicze

Kiwnąwszy z wysoka, wołają: «Dotrwałem!

Chorągwi się badam, nie chłopy twe liczę,

Bo kiedyś był nicość, ja mleko już ssałem —

Naturę znam dawniej! — więc przeklnę wędzidła

I staniesz na koniu jak pastuch — bez bydła».

Przypisy

[1]

złamki — forma N.lm; dziś: złamkami (tj. ułamanymi kawałkami, odłamkami). [przypis edytorski]

[2]

Agar, właśc. Hagar (hebr. הָגָר) — postać biblijna z Księgi Rodzaju, egipska niewolnica Sary, żony Abrahama; miała z nim syna, Izmaela. [przypis edytorski]

[3]

Sara (hebr. שָׂרָה) — postać biblijna, bohaterka Księgi Rodzaju, żona Abrahama, matka Izaaka. [przypis edytorski]

[4]

bynajmniej — jak najmniej; wcale nie. [przypis edytorski]

[5]

Machabej — chodzi zbiorczo o Machabeuszy, judejski ród kapłański; jego przedstawiciele wzniecili tzw. powstanie Machabeuszy (167–160 p.n.e.) w buncie przeciw rządzącej z Syrii dynastii Seleucydów, mianowicie Antiochowi IV, z którego rozkazu Jerozolima miała stać się ośrodkiem kultu Zeusa, z ołtarzem w Świątyni Jerozolimskiej i specjalnym aparatem urzędniczym pilnującym składania ofiar hellenistycznemu bóstwu; następnie, po uznaniu przez Syrię niezależności Judei, w l. 147–37 p.n.e. Machabeusze byli dynastią panującą. [przypis edytorski]

[6]

przenieść — tu: przedłożyć coś (nad coś innego); wybrać coś. [przypis edytorski]

Jednorazowo Miesięcznie

15 zł

tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

35 zł

tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

55 zł

tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

200 zł

tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

500 zł

Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

20 zł /mies.

Dziękujemy, że jesteś z nami!

35 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

55 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

100 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

Inna kwota

Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard

Dane do przelewu tradycyjnego:

nazwa odbiorcy

Fundacja Wolne Lektury

adres odbiorcy

ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

numer konta

75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

tytuł przelewu

Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

wpłaty w EUR

PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

Wpłaty w USD

PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

SWIFT

WBKPPLPP

Zamknij

Proszę czekać...

Czytaj w przypisie dolnym

Zaloguj się / Załóż konto

Słuchaj od tego miejsca

Nowe książki pojawiają się częściej, gdy nas wspieracie. Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Wolne Lektury

Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

Wolne Lektury to biblioteka, która jest czynna 24 godziny na dobę i w dodatku można z niej korzystać bez wychodzenia z domu. No i można tam znaleźć mnóstwo klasycznych pozycji, również tych mniej oczywistych

Barbara Klicka

Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

Nie bądź wuj ponury, wspieraj Wolne Lektury!

Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

Kliknij obrazek, by subskrybować!

Publiczne dotacje nigdy nie pokrywają wszystkich potrzeb biblioteki. Wsparcie czytelników jest niezbędne! Kliknij i dorzuć się!

Książka, którą czytasz, powstała dzięki darowiznom i dotacjom. Biblioteka potrzebuje stałego wsparcia. Tylko czytelnicy, tacy jak Ty, mogą uratować Wolne Lektury. Kliknij i dorzuć się!

Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.