— Mości panowie, na koń! Ruszamy!
Wojewoda nie wytrzymał.
— Każże, wasza książęca mość, dać coś zjeść...
Ale po stronie kozackiej srożył się najbardziej Iwan Burdabut, z kalnickiego pułku podpułkownik, Kozak olbrzymiej...
— To, panie, wariaty chodzą teraz po lesie i krzyczą, ci, co im się od okropności...
— Zwyciężonym łaskę okażcie, to ją przyjmą z wdzięcznością i pamiętać będą; u zwycięzców w pogardę...
Rozbójniczy ruch Zaporoża i ludowe powstanie ukraińskiej czerni potrzebowały jakichś wyższych haseł niż rzeź i...
A jednak łatwo to było zgadnąć, że gdzie naprzeciw siebie staną uzbrojone krocie, tam pergaminem...
A wśród tych świetnych strojów migających wszystkimi barwami tęczy, śród jedwabiów, aksamitów, tyftyków, altembasów, migotania...
I nowy obraz mknie przed oczyma bohatera. Nie na zwycięstwie nad Chmielnickim kończy się ta...
Wszak nieraz biły w nią jeszcze większe potęgi, wszak gdy dwieście tysięcy żelaznych Niemców szło...
Kiedy w grę wchodzi poważny konflikt zbrojny, angażujący całe państwa lub znaczną część ich społeczności (wojna domowa) — konsekwencje są bardzo poważne: wojna oznacza nie tylko walkę (bitwy) na frontach, w której giną żołnierze, ale także głód, pożary, zniszczenia miast i wsi, cierpienie ludności cywilnej, szerzenie się chorób. Wojna, będąc zaburzeniem porządku społecznego i formą zinstytucjonalizowanej przemocy, stwarza warunki do rozmaitych nadużyć — przede wszystkim nadużyć władzy oraz do okrucieństw popełnianych w nadziei, że w wojennym zamęcie zbrodnicze czyny uda się zachować w tajemnicy. Oczywiście wojny służą załatwianiu różnych interesów, przede wszystkim politycznych. Choć wojny powodują na ogół załamanie się handlu, niektórzy umieją wykorzystać tę okazję, by osobiście się wzbogacić, np. Wokulski, bohater Lalki Prusa zrobił majątek na dostawach dla wojska (zob. też: przywódca, śmierć bohaterska).
