Spis treści

Kłamstwo: 1
Mąż: 1
Podstęp: 1
Rozpacz: 1
Starość: 1
Zdrada: 1
Żona: 1

Uwspółcześnienie:

Interpunkcja: Toż powróciwszy z wojny egzekwije szumne sprawi >> Toż powróciwszy z wojny, egzekwije szumne sprawi; Nie wiem jakim trefunkiem, owo mu się zdarzy poznać dawno znajomą panią sobie z twarzy >> Nie wiem, jakim trafunkiem owo mu się zdarzy poznać dawno znajomą panią sobie z twarzy

Wacław PotockiNiewieście i po śmierci nie wierz [1]

Niewieście i po śmierci wierzyć, mówią, szkoda.

Czego pewny trefunek [2] okazyją poda,

Kiedy z macierzyńskiego upadszy słup grobu

Co dwu pasierbów miała, zabił oraz obu.

Kłamstwo, Podstęp, Zdrada, ŻonaBył i w Polszcze [3], po śmierci że nie wierzyć żenie [4],

Przykład. Na pospolite jechał mąż ruszenie.

A ta namówiwszy się z swoją sługą starą,

Zachorzawszy, umiera pod trupa maszkarą [5].

Wór piasku i posoki [6] związawszy w zapaskę [7],

Żeby trupem śmierdziała, w trumnę stawia faskę [8].

Szle [9] smutną wierna sługa nowinę do męża,

Że nie mogli w kościele dłużej cierpieć księża,

że do grobu dla smrodu [10] przyszło spuścić panią;

Wolno mu będzie sprawić egzekwije [11] za nią,

Która do nieznajomych, gdzieś w dalekiej Żmudzi

Co najostrożniej może, jedzie z gachem [12], ludzi [13].

I tam wieś kupią, a mąż tylko się nie wiesza [14];

Rozpacz, MążRozum się mu od żalu w smutnej głowie miesza.

Toż powróciwszy z wojny, egzekwije szumne

Sprawi, próżną nad grobem postawiwszy trumnę.

Oraz wotum [15], w którym był, w tymże czyni kirze

Przed ołtarzem, w małżeńskie nie wchodzić przymierze.

Górze się z górą trudno; choć będzie dalekiem

Jeden drugiego, może człowiek się zejść z człekiem.

Szlachcic znajomy, mając krewnego na Żmudzi,

W tamten kraj, spodziewając się spadku, zatrudzi —

Wielom to okazyją do nawiedzin bywa.

Czego mu sercem życzy, językiem pokrywa.

Cieszy się wrzeczy [16], że go w dobrym zastał zdrowiu,

Choćby wolał [17] na marach, w grobie pogotowiu [18].

Niewiem, jakim trefunkiem owo mu się zdarzy

Poznać dawno znajomą panią sobie z twarzy,

Która już, co na świecie rzeczą było nową,

Żoną umarłszy, żyła zaś po śmierci wdową.

Wszelakich się podobieństw ile może chwyta,

Ani w czesie [19] omyli, kiedy o nią pyta.

Więc wróciwszy do domu, mężowi opowie,

Żeby się znowu kłaniał [20] zmartwychwstałej wdowie.

Ten do trumny, w trumnie nic, tylko piasek suchy,

W fasce mały tylko już znak wołowej juchy [21].

Odiskał [22] ci ją, czego i sama nie zbrania,

Pokazawszy wizerunk [23] światu zmartwychwstania.

StarośćNie takąć wstała, jakąć śmierci szła do gardła,

Bo choć nie trupem, ale dudkami prześmiardła [24];

Dwadzieścia w żywym grobie lat leżąc z okładem,

Babą wróci; jednakże i on już był dziadem.

Przypisy

[1]

Niewieście i po śmierci nie wierz — opowiadanie zmyślone, ale nie przez Potockiego. Szyk słów bardzo dowolny. [przypis redakcyjny]

[2]

trefunek — traf. [przypis redakcyjny]

[3]

w Polszcze (daw.) — dziś popr.: w Polsce. [przypis edytorski]

[4]

żenie — dziś popr.: żonie. [przypis edytorski]

[5]

maszkara (starop.) — maska. [przypis edytorski]

[6]

posoka — krew bydlęca. [przypis edytorski]

[7]

zapaska — fartuszek. [przypis edytorski]

[8]

Wór piasku i posoki związawszy w zapaskę, Żeby trupem śmierdziała, w trumnę stawia faskę. — występuje tutaj dowolny szyk słów. Poprawnie: stawia w trumnę wór piasku i faskę posoki, związawszy (je) w zapaskę. [przypis redakcyjny]

[9]

szle — dziś popr.: śle. [przypis edytorski]

[10]

dla smrodu (starop.) — z powodu smrodu. [przypis edytorski]

[11]

egzekwije — dziś popr.: egzekwie. Część ceremonii pogrzebowej, modlitwa nad trumną zmarłego. [przypis edytorski]

[12]

gach (daw.) — kochanek. [przypis redakcyjny]

[13]

do nieznajomych ludzi — podzielone całymi zdaniami. [przypis redakcyjny]

[14]

wiesza — nie wiesza się z rozpaczy. [przypis redakcyjny]

[15]

wotum (daw.) — ślub. [przypis redakcyjny]

[16]

wrzeczy (starop.) — niby. [przypis redakcyjny]

[17]

wolał — wolał zastać go. [przypis redakcyjny]

[18]

pogotowie (starop.; tu forma Msc, lp: w pogotowiu) — tym lepiej, tym bardziej. [przypis redakcyjny]

[19]

w czesie — dziś popr.: w czasie. [przypis redakcyjny]

[20]

kłaniać się (starop.; tu forma 3 os., lp, r.m.: kłaniał się) — oświadczyć się. [przypis redakcyjny]

[21]

jucha (starop.; tu forma D, lp, r.ż.: juchy) — polewka, sos. [przypis edytorski]

[22]

odiskać (starop.; tu forma 3 os., lp, r.m.: odiskał) — odszukał. [przypis redakcyjny]

[23]

wizerunk — dziś popr.: wizerunek. [przypis edytorski]

[24]

dudkami prześmiardła (starop.) — zestarzała się. [przypis redakcyjny]

Jednorazowo Miesięcznie

15 zł

tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

35 zł

tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

55 zł

tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

200 zł

tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

500 zł

Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

20 zł /mies.

Dziękujemy, że jesteś z nami!

35 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

55 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

100 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

Inna kwota

Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard

Dane do przelewu tradycyjnego:

nazwa odbiorcy

Fundacja Wolne Lektury

adres odbiorcy

ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

numer konta

75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

tytuł przelewu

Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

wpłaty w EUR

PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

Wpłaty w USD

PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

SWIFT

WBKPPLPP

Zamknij

Proszę czekać...

Czytaj w przypisie dolnym

Zaloguj się / Załóż konto

Słuchaj od tego miejsca

Bez pomocy czytelników biblioteka przestanie się rozwijać. Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!

KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Wolne Lektury

Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

Wspieram, bo uważam że dostęp do wiedzy powinien być darmowy. Sam często korzystam z zasobów wolnelektury.pl więc wspieram jak tylko mogę.

Adam Fidusiewicz

Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

Zapisz się na newsletter, a nie przegapisz naszych publikacji. Zawsze możesz zrezygnować. Kliknij i podaj adres email

Przyjaciele Wolnych Lektur jako pierwsi mają dostęp do premierowych publikacji. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz >>>

Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.

Regularnie dodajemy nowe książki. By ich nie przegapić, subskrybuj nasz kanał.

Kliknij obrazek, by subskrybować!

Publiczne dotacje nigdy nie pokrywają wszystkich potrzeb biblioteki. Wsparcie czytelników jest niezbędne! Kliknij i dorzuć się!

Czy wiesz, że żeby wciąż docierać do miejsc, w których nie wszyscy mają dostęp do biblioteki, potrzebujemy Twojego wsparcia? Kliknij i dorzuć się!

Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.