Spis treści

Grzech: 1
Ksiądz: 1
Literat: 1
Poezja: 1
Spowiedź: 1
Zabawa: 1
Żart: 1

Uwspółcześnienie:

Interpunkcji: raz ciepło a drugi raz chłodno > raz ciepło, a drugi raz chłodno; Sławnym wierszem z żabami Homer wojny mysze/ Nikczemnego komara Wirgilijusz pisze. > Sławnym wierszem z żabami Homer wojny mysze, / Nikczemnego komara Wirgilijusz pisze; Nie czyń tego Wacławie! > Nie czyń tego, Wacławie!

Wacław PotockiO fraszkach

Poezja, Grzech, Ksiądz, SpowiedźSpowiedałem [1] się księdzu na jubileuszu

Fraszek swoich. Ledwo to dójdzie jego uszu,

Upewnił mię [2] po śmierci za nie czyścem długim.

Skrupulat to. Znowu się spowiedam przed drugim.

Aż ten baje [3] o piekle. Tam do kata, rzekę,

Wolę, że się oczyszczę, niżeli upiekę.

Więc wróciwszy do domu na onę [4] pokutę,

Każę sobie założyć na kominie hutę [5].

Jeszcze się z nimi żegnam, ba, i nie bez żalu,

Nim je na swoje miejsce wyprawię do palu [6].

Aż mój stary przyjaciel we drzwi zakołace.

Do takiejli zniewagi twoje przyszły prace?

Nie czyń tego, Wacławie! o Muzy gra chodzi.

Wierzcie mi, żeć to u nich na potym zaszkodzi.

Żart, ZabawaZ początku świata były fraszki, były żarty,

Byle w nich Bóg miał pokój. Czyli twoje karty

Treny tylko a wojny? Wiesz, że raz pogodno,

Drugi dżdżysto; raz ciepło, a drugi raz chłodno;

Raz dniem, drugi raz nocą niebo świat przeplata.

Podobała się Bogu taka alternata [7].

W twych księgach (bodaj ten mnich i z swoją przestrogą!)

Przy poważniejszych rzeczach fraszki ujść nie mogą?

Sławnym wierszem z żabami Homer [8] wojny mysze,

Nikczemnego komara Wirgiljusz [9] pisze.

Czytałeś Klaudjusza w uczonym Senece [10]?

Synezjusz [11] łysinę, Plutarch [12] tak dalece

Świerczka chwali, Heinsius [13], niżeli ci [14] zdrowszy

W rozumie chrześcijanin, księgę pisał o wszy;

Wielką Naso [15] miłości część swych rymów święci.[16]

LiteratCzytają i ludzie to oddają pamięci,

Co my żartem piszemy; chociaż nas stąd winią,

Toż sami księża, prawda, że nie wszyscy, czynią.

Źdźbła nam wyjmują, sami w oku mając kłody,

Bez małaby nie lepiej sobie radzić wprzódy.

Szkoda palić, lecz, wedle najpierwszej spowiedzi,

Niech przeczyści i niechaj autor je przecedzi.

Precz plugawe paskwile [17], precz przymówki głupie…

Acz [18] dziś ludzie na słowa połykają ślinki;

Pewnieć ich nie zawstydzą najgorsze uczynki.

Dałem sobie rozradzić; czemubyśmy radzi,

Wskok słuchamy; próżno się na racyje sadzi [19].

Przypisy

[1]

spowiedałem (daw.) — dziś popr.: spowiadałem. [przypis edytorski]

[2]

mię (starop.) — dziś popr.: mnie. [przypis edytorski]

[3]

bajać — opowiadać niestworzone historie, fantazjować. [przypis edytorski]

[4]

onę (starop.) — dziś: tę. [przypis edytorski]

[5]

huta — stos drzewa na opał. [przypis redakcyjny]

[6]

pal — spalenie. [przypis redakcyjny]

[7]

aiternata — odmiana. [przypis redakcyjny]

[8]

Homer — najstarszy grecki poeta, wędrowny śpiewak, twórca dwóch ważnych dzieł: Iliady i Odysei. Ponadto uważa się go za autora poematu heroikomiczego Batrachomyomachii, czyli „wojny żabio-mysiej”. [przypis edytorski]

[9]

Wirgiliusz — Wergiliusz (Publius Vergilius Maro, 70–19 p.n.e.) był jednym z najwybitniejszych twórców rzymskich, napisał Eneidę. Uznawany jest również za twórcę poematu Komar. [przypis edytorski]

[10]

Seneka — Seneka Młodszy (Lucjusz Anneusz Seneka, 4 p.n.e.–65 n.e.) był rzymskim pisarzem, poetą, retorem oraz przede wszystkim filozofem — wyznawcą stoicyzmu. Napisał satyrę Udynienie boskiego Klaudiusza. [przypis edytorski]

[11]

Synezjusz — Synesius z Cyreny (ok. 373–413) był filozofem, poetą, ojcem Kościoła, biskupem. Napisał m.in. Pochwałę łysiny. [przypis edytorski]

[12]

Plutarch — Plutarch z Cheronei (ok. 50–125) był greckim filozofem, historykiem, moralistą. Najbardziej znany z autorstwa żywotów sławnych ludzi starożytnej Grecji i Rzymu. [przypis edytorski]

[13]

Heinsius — Daniel Heinsius (1580–1655) był holenderskim filologiem, poetą, profesorem uniwersytetu w Lejdzie. Pisał po łacinie oraz w języku ojczystym. Napisał żartobliwą Pochwałę wszy. [przypis edytorski]

[14]

niżeli ci — autorzy wymienieni wcześniej (Homer, Wergiliusz, Seneka, Plutarch), którzy byli poganami. [przypis edytorski]

[15]

Naso — Owidiusz (Publius Ovidius Naso, 43 p.n.e.–18 n.e.) był jednym z najwybitniejszych, ale też ostatnich wielkich rzymskich poetów. Znany głównie z twórczości o tematyce miłosnej. Napisał Sztukę kochania oraz Pieśni miłosne, a także poemat epicki Metamorfozy. [przypis edytorski]

[16]

Sławnym wierszem z żabami… — Potocki wymienia błahe wiersze znanych autorów: Wojnę żab i myszy Homera; Komara Wirgiliusza; Klaudiusza Seneki (satyrę na cesarza Klaudiusza); Pochwałę łysiny biskupa Synezjusza; Świerczka Plutarcha (co było pomyłką Potockiego); Pochwałę wszy skierowaną do ojców żebraków filologa holenderskiego Heinsiusza; wiersze o miłości Owidiusza. [przypis redakcyjny]

[17]

paskwil — dziś popr.: paszkwil; utwór literacki mający na celu zniesławienie kogoś. [przypis edytorski]

[18]

acz (starop.) — chociaż. [przypis edytorski]

[19]

sadzić (starop.) — opierać się. [przypis edytorski]

Jednorazowo Miesięcznie

15 zł

tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

35 zł

tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

55 zł

tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

200 zł

tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

500 zł

Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

20 zł /mies.

Dziękujemy, że jesteś z nami!

35 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

55 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

100 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

Inna kwota

Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard

Dane do przelewu tradycyjnego:

nazwa odbiorcy

Fundacja Wolne Lektury

adres odbiorcy

ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

numer konta

75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

tytuł przelewu

Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

wpłaty w EUR

PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

Wpłaty w USD

PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

SWIFT

WBKPPLPP

Zamknij

Proszę czekać...

Czytaj w przypisie dolnym

Zaloguj się / Załóż konto

Słuchaj od tego miejsca

1,5% podatku - to nic nie kosztuje! Wpisz
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Wolne Lektury

Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

Wolne Lektury to skarbnica mądrości otwarta na oścież. Tu wolno czytać wszystko. Tylko od was zależy, czy podejmiecie to wyzwanie. Tu już nic nie stoi na przeszkodzie. Wolność lektury, wolność wyboru, wolność wyobraźni – twoja wolność.

Piotr Głowacki

Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

Zapisz się na newsletter, a nie przegapisz naszych publikacji. Zawsze możesz zrezygnować. Kliknij i podaj adres email

Przyjaciele Wolnych Lektur jako pierwsi mają dostęp do premierowych publikacji. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz >>>

Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.

Regularnie dodajemy nowe książki. By ich nie przegapić, subskrybuj nasz kanał.

Kliknij obrazek, by subskrybować!

Publiczne dotacje nigdy nie pokrywają wszystkich potrzeb biblioteki. Wsparcie czytelników jest niezbędne! Kliknij i dorzuć się!

Czy wiesz, że żeby wciąż docierać do miejsc, w których nie wszyscy mają dostęp do biblioteki, potrzebujemy Twojego wsparcia? Kliknij i dorzuć się!

Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.