Powieść o udałym Walgierzu ma swoje źródła w opowieści, która znalazła się w Kronice wielkopolskiej z XIV wieku.
Odważny rycerz, tyniecki komes, służący pod polskim królem, decyduje się odejść z wojska. Nie chce już walczyć pod władcą, który w jednej chwili zapowiada krwawą walkę, a w drugiej panikuje po spotkaniu i ostrzeżeniach ubogiego biskupa. Walgierz Udały wraz z kilkoma kompanami decyduje się wrócić w swoje strony. Przed nim kolejne wyzwania, zwłaszcza że w snach objawia mu się ukochana żona i wypowiada zadziwiające go zdania…
Stefan Żeromski jest jednym z najsłynniejszych polskich twórców przełomu XIX i XX wieku. W swoich utworach często podejmował tematykę patriotyczną i nie stronił od trudnych tematów społecznych.