Ignacy Krasicki
Wyżeł i brytan II
Pan strzelił, trafił kaczkę, pies dostał i dobił,
A gdy postrzegł brytana, który nic nie...
Lektura tekstów oświeceniowych, w których wskazuje się i promuje metody postępowania ostrożnego, pozwalającego uniknąć wszelkiej szkody czy straty, a nawet wszelkiego ryzyka (por. hasła: tchórzostwo oraz umiarkowanie) skłoniła nas do uwzględnienia tematu bezpieczeństwa — rozmaicie zresztą rozumianego i pojawiającego się w przeróżnych kontekstach. W Pieśniach Kochanowskiego mowa jest o dbałości o bezpieczeństwo państwa (tu motyw łączy się z roztropnym patriotyzmem), a np. w Lalce Prusa bezpieczeństwo stanowi podstawową wartość w etosie mieszczańsko-kupieckim; ponadto bezpieczeństwo łączy się także często z motywem dzieciństwa i domu.