Nowela Henryka Sienkiewicza (1846–1916) opublikowana w prasie w roku 1882, będąca w istocie relacją z podróży pisarza do Puszczy Białowieskiej, jaką odbył wraz z Zygmuntem Glogerem.
Nie oczekujmy, że tekst Sienkiewicza będzie bezkrytyczną pochwałą krajobrazu i ludzi, których opisuje. Bywa, że zniesmaczony marnotrawstwem i panującym wokół zaniedbaniem, mimo woli porównuje ekonomikę działań Polaków ze znaną mu skądinąd gospodarnością Niemców. Odnotowuje wszechobecne kłusownictwo, ale jednocześnie sprawiedliwie oddaje emocjonalny stosunek tamtejszej ludności do lasu i jej przywiązanie do miejsca urodzenia i życia.
