Za Niemen hen precz

Ur.

27 marca 1806 w Krechowice

Zm.

12 października 1876 w Lwów

Najważniejsze dzieła:

Dumki (1838), Wstęp krytyczny do dziejów Polski (1850), Genealogia xiążąt i królów polskich od roku 880-1195 (1866)

Historyk, pisarz i poeta (pseud. Jan Płaza), wydawca, redaktor Biblioteki Ossolińskich. Podczas studiów na Uniwersytecie Lwowskim zawiązał wraz z Ludwikiem Nabielakiem Towarzystwo Zwolenników Słowiańszczyzny; współpracownik almanachu literackiego Haliczanin, uznawanego za programowy głos romantyzmu galicyjskiego; jeden z założycieli grupy literackiej Ziewonia. Walczył w powstaniu listopadowym, a po jego upadku przedostał się do Galicji; aresztowany przez władze austriackie w 1834 r. za działalność w demokratycznej konspiracji galicyjskiej, spędził dwa lata w więzieniu. Od 1845 r. był związany z Zakładem Narodowym im. Ossolińskich we Lwowie, w 1869 r. został jego dyrektorem. Zajmował się zbieraniem materiałów dokumentujących dzieje Polski, dzięki niemu zapoczątkowana została fundamentalna seria wydawnicza źródeł historycznych Monumenta Poloniae Historica (Pomniki Dziejów Polski); kierownik Komisji Historycznej lwowskiego oddziału Akademii Umiejętności. Interesował się żywo ludową kulturą słowiańską; wraz z wraz z Lucjanem Siemieńskim wydał Dumki inspirowane folklorem ukraińskim, przełożył Wyprawę Igora na Połowców (1833), tłumaczył pieśni serbskie. Jest autorem pieśni Za Niemen hen precz (a. Rozłączenie), która stanowi przeróbkę ukraińskiej pieśni ludowej Stefana Pisarewskiego.