Bezpośrednia samoobserwacja bynajmniej nie wystarcza do poznania siebie: potrzebujemy historii, albowiem przeszłość bije w nas...
Balsam i trucizna. — Nie można dostatecznie głęboko rozważyć tego: chrześcijanizm jest religią starożytności na schyłku...
Dbać o swoją przeszłość. — Ponieważ ludzie szanują właściwie tylko to, co z dawna zostało uzasadnione...
Upragnieni wrogowie. — Dotychczas jeszcze ruchy socjalistyczne są dla rządów dynastycznych raczej przyjemne niż zatrważające, ponieważ...
„Albowiem diabeł Fausta, zawołał w końcu, który tak męczył Niemców ukształconych, został przez Bismarcka wypędzony...
Ostatnia nauka historii. — „Ach, obym był żył wówczas!” — taka jest mowa ludzi głupich i lekkomyślnych...
„Na początku było”. — Wysławiać powstawanie — jest to następczy popęd metafizyczny, który przy rozważaniu historii występuje...
Czy istnieją klasycy niemieccy? — Sainte-Beuve robi w jednym miejscu uwagę, że do pewnego rodzaju literatury...
Styl nieśmiertelności. — Tukidydes zarówno jak Tacyt — obydwaj przy wypracowywaniu dzieł swoich mieli na myśli ich...
I w przeciwieństwie umieć smakować. — Żeby dziełem przeszłości tak się rozkoszować, jak je odczuwali jego...
Używając tego hasła wskazujemy pojawiające się w tekstach literackich rozmaite koncepcje historiozoficzne (szczególnie popularne w okresie oświecenia i romantyzmu), jak też po prostu przeświadczenia na temat funkcjonowania historii i jej wpływu na współczesność, na życie jednostki.
