Juliusz Słowacki
Beniowski. Dalsze pieśni
Przybył więc Sawie gdzieś sponad limanów
Kureń kozacki… i wnet się przed grotą
Rozłożył; sotkę...
Filozoficzność języka: Duch smutny, szukający podobnych słów, drżący na podobne słowa — aerumnarum plaena anima Cezara...
Jest to stan głębokiego, egzystencjalnego smutku, poczucia straty (często nie mającej określonego przedmiotu) oraz bezpowrotnego zagubienia sensu życia. Melancholię wiązać należy z rodzącą cierpienie świadomością kondycji ludzkiej, nieuchronnie naznaczonej przemijaniem i śmiercią. Stan ten łączy się z pewnego rodzaju bezwładem duchowym i cielesnym, inercją, zastojem sił witalnych. Głównym zajęciem melancholika jest obserwacja: jego oko śledzi przemijanie oraz zanikanie zjawisk i ludzi.