Pierwsze przedmioty, które się rysują wyraźnie na tle mego najwcześniejszego dzieciństwa, gdy się w nie...
— Pieśni ty moja, pieśni! Ptaszyno moja złota, tyś jak woda żywota, wskrzeszasz z śmiertelnej pleśni...
— Kneziowscy ludzie… Hej! do grodu jedziemy, do stołba. I ten z nami. A wy byliście...
Synowie Pepełka Chwościska, szli znowu mszcząc się i rodziców, i niedawnej klęski. Za nimi, na...
Wtem, gdy tak na gruzach grodu Pepełków rozrządzał kneź — zawołał ktoś, ażeby grodzisko teraz do...
Z drugiej strony z gąszczy ślepy gęślarz wyszedł z chłopięciem, które go ku okopom wiodło...
— Proszę usieść, bardzo proszę. Ciekawość mnie bierze, czy też pan Jakub pamięta jeszcze tę historię...
Andrzej Korczyński razem z przyjacielem swym, Jerzym Bohatyrowiczem, zniknął ze świata, a wnet po ich...
Małe oczy starca spod czerwonych i nabrzmiałych powiek wzniosły się ku jego twarzy.
— A… a...
Teraz ciszę tu panującą przerywać począł monotonny szmer hebla, przesuwającego się po leżącej na ziemi...
Wprowadziliśmy ten motyw mając świadomość, jak wielką rolę pełni pamięć w formowaniu więzi międzyludzkich, rodzinnych i społecznych. Z uwagi na tę funkcję motyw pamięci wiąże się z innymi, takimi jak dziedzictwo, naród, historia, a patrząc na rzecz od strony egzystencji jednostki, także z motywem marzenie i wspomnienia (czasem również z wyrzutami sumienia i winą).
