Wacław Potocki
Transakcja wojny chocimskiej
Dostatek mu wszelaki, choć w pogaństwie grubem.
I zdrowia bezpieczeństwo obiecuje ślubem;
Co acz prawem...
Wyróżniliśmy jako osobny temat ten akt mowy, którego podstawową funkcją jest zmiana rzeczywistości. Są przysięgi ślubne, ślubowania rycerskie, czy te, które obowiązują księży, są też mniej sformalizowane, prywatne przysięgi (jak ta, którą składa Hamlet duchowi swego ojca) — wszystkie one wpływają na dalsze losy, status społeczny czy postępowanie ludzi.