Po pogrzebie otwarto testament nieboszczyka, z którego pokazało się, iż stary pułkownik dziedziczką całej fortuny...
Testament przeznaczał ją na żonę człowieka, którego nie widziała od lat dziesięciu, a że dobiegała...
Podczas rozmowy Maria Joanna przyniosła list pozostawiony przez stryja, a król czytał go głośno i...
Stare kobiety zwykły w bardzo tylko rzadkich wypadkach rozporządzać swym spadkiem, co stoi w związku...
Należy tworzyć braterstwo pomiędzy ludźmi prawymi. Należy podnieść oczy ludzkie ku wieszczom, należy ukazać prawdę...
Gdybym nie dojechał… Gdybym musiał tutaj zostać… Ty tu nie zostawaj! Nie zostawaj! Jedź tam...
Dotarłszy do najrdzenniejszej Polski, bo do stolicy — Warszawy — ani po drodze, ani w tym mieście...
— Żadnych agitacji! Gdy przyjdzie pora, to oni sami się zaagitują najlepiej. Cóż to za cierpliwy...
— Nic nie potrzeba. Mówię ci, że już przeszło. Otóż w testamencie… Siadaj… W testamencie zapewniam...
Ostatnia wola, wyrażona słownie (w formie przesłania dla potomków lub późniejszych pokoleń) lub pisemnie (jako dokument) stanowi niekiedy istotny element fabuły, jako że jest to bardzo ważną instytucję naszej kultury. Motyw związany niekiedy z motywem dziedzictwem, jednakże ten akt rozrachunku ze światem może przybierać różne ciekawe formy (por. testament Papkina; czy zwierzenia w wierszu Testament mój Słowackiego).
