W duszy naszej tkwi już zaród pragnienia szczęścia. W pogoni za nim zrywamy się jak...
— Pan mi wybaczy — trwożliwym szeptem począł mówić Oficerow, co chwila mrugając oczami, jakby widział przed...
Nie chciał pozwolić rozwinąć się temu gryzącemu zwątpieniu, które drzemało w tajnym zakątku jego duszy...
— Widzicie — gdybym wiedziała, że, żyjąc, byłabym tak wielka, jak kiedyś marzyłam, kiedyś w akademii, ale...
— Marto! Prawda, żeśmy kłamali, prawda?!… — i wił się na swym łóżku jakby w strachu śmiertelnym...
I wójt pięścią żarliwie zwartą grzmotnął się w piersi, jakby właśnie w ziemię grzeszną, o...
Chrześcijaństwo uczyniło wszystko, by zamknąć swój okrąg, i nawet wątpienie uznało za grzech. Bezrozumnie, cudem...
Dziwaczni święci. — Bywają ludzie małoduszni, co swe najlepsze dzieła i czyny za nic mają, zgoła...
Gdy zamierza się działać, należy zaprzeć swe podwoje przed wątpieniem — rzekł człowiek czynu. — A nie...
Nie dręczyłaż was nigdy trwoga, iż snadź nie nadajecie się do poznawania prawdy? Trwoga, że...
Zwątpienie jest tu rozumiane jako kryzys światopoglądowy. Problematyka tego rodzaju pojawia się np. w Trenach Kochanowskiego („fraszka cnota”), jak też w tekstach pozytywistycznych i modernistycznych. Szczególnym przypadkiem jest tu kryzys wiary, który może dotyczyć jednostek lub zbiorowości (jak w III cz. Dziadów Mickiewicza; pieśni więźniów czy wielka improwizacja są tu znakiem zwątpienia i kryzysu religijnego, który pojawia się u ofiar prześladowania pod wpływem rozpaczy i doświadczenia zła).
