Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | poetyckie | pogardliwe | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński

Według języka: wszystkie | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 4140 przypisów.

Japet (mit. gr.) — jeden z tytanów. [przypis edytorski]

Japet (mit. gr.) — jeden z Tytanów, strącony do Tartaru za bunt przeciwko Zeusowi. [przypis edytorski]

Japet (mit. gr.) — tytan, syn Uranosa i Gai, ojciec Prometeusza, Epimeteusza i Atlasa. [przypis edytorski]

Ja pić muszę i piję ciągle od jakiegoś czasu (…) teraz koniecznie pić muszę — pochodzenie cytatów: Ostap w Dzieciach szatana, s. 125; Szarski w Synach ziemi, wyd. „Tygodnika Ilustrowanego” (b.m. i b.r.), III, s. 77; Falk w Homo sapiens, Warszawa 1923, II, s. 8. Nos w Weselu, będący jak wiadomo portretem przybyszewszczyka, takie same podaje powody swego pijaństwa, jak Falk, Szarski i Ostap:

Piję, piję, bo pić muszę,
bo jak piję, to mnie kłuje;
wtedy w piersi serce czuję,
strasznie wiele odgaduję.
(S. Wyspiański, Dzieła, Warszawa 1927, IV, s. 170). [przypis autorski]

japoński projekt, żeby nad Płazami (z natury czarnymi) sprawował międzynarodowy mandat naród japoński jako przedstawiciel ras kolorowych — Ten pomysł wiązał się prawdopodobnie z silną polityczną propagandą, której niezwykle istotny dokument mamy w rękach, dzięki zbierackiej pasji Povondry. Dokument ów brzmi dosłownie:

Inwazja jaszczurow_1
[przypis autorski]

Ja poniał żyzni cel i cztu (…) Miritsja z tiem, czto jest apriel (ros., Я понял жизни цель и чту ту цель, как цель, и эта цель: признать, что мне не вмоготу мириться с тем, что есть апрель: pierwsza strofa wiersza Borysa Pasternaka Я понял жизни цель и чту…) — Zrozumiałem cel życia i czczę go jako cel, a jest nim przyznać, że nie do zniesienia dla mnie jest pogodzić się z istnieniem kwietnia. [przypis edytorski]

Japonia zgruchotała potęgę Rosji — w wojnie rosyjsko-japońskiej (1904–1905). [przypis edytorski]

Japonia, zmuszona przegraną wojną do otworzenia swych portów Stanom Zjednoczonym — w XVII w. Japonia zamknęła swoje porty dla statków europejskich, żeby zapobiec podburzaniu ludności przez misjonarzy chrześcijańskich i uniknąć losu innych krajów Azji, które stały się europejskimi koloniami. W 1854 Amerykanie, dysponujący ogromną przewagą techniczno-militarną, pod groźbą użycia siły przez flotę wymusili na Japonii pierwszy traktat handlowy; wkrótce Japonia była zmuszona podpisać podobne umowy z Wielką Brytanią, Rosją i Francją. W 1868 cesarz Japonii Mutsuhito zaprowadził radykalne reformy: zniósł feudalizm i rozpoczął uprzemysłowienie i modernizację kraju; w 1889 zatwierdził konstytucję opartą na europejskich wzorcach, w której zachowano jednak szerokie uprawnienia i boski kult cesarza, potomka bogini Słońca. W 1894 Japończycy rozgromili chińską flotę w rozpoczętej przez siebie wojnie, a wyniku niespodziewanego i druzgocącego zwycięstwa w wojnie rosyjsko-japońskiej (1904–1905) Japonia stała się pierwszym mocarstwem na Dalekim Wschodzie. [przypis edytorski]

Ja poznaję po nosie, żydowskie […] — znakiem opuszczenia w nawiasach kwadratowych oznaczono miejsca, w których rękopis lub maszynopis był nieczytelny. [przypis edytorski]

Ja przecież nie wiem nawet, jak to być może itd. — w rękopisie fragment został zapisany na marginesie. [przypis edytorski]

japuticaba — żabotikaba, rodzaj rośliny występujący w Brazylii. [przypis edytorski]

Japyg — wiatr płn.-zach. [przypis edytorski]

Ja pyśmo widdaw (z ukr.) — oddałem list. [przypis redakcyjny]

Jarama — rzeka w środkowej Hiszpanii; w czasie wojny domowej w Hiszpanii rozegrała się tutaj jedna z najważniejszych bitew między siłami frankistowskimi i republikańskimi. [przypis edytorski]

jararaca — właśc. żararaka pospolita, gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych, jeden z najbardziej niebezpiecznych węży Ameryki Południowej. [przypis edytorski]

jararaca — żararaka: gatunek jadowitego węża. [przypis edytorski]

jarczak (z tatar.) — rodzaj siodła lekkiego; bliższe objaśn. w tekście. [przypis redakcyjny]

jard — amerykańska miara długości wynosząca 0,9144 m. [przypis autorski]

jard — anglosaska jednostka miary, dzieląca się na 3 stopy lub 36 cali i wynosząca ok. 0,9 metra. [przypis edytorski]

jard — anglosaska miara długości, ok. 0,9 metra. [przypis edytorski]

jard — anglosaska miara długości, równa 36 calom i wynosząca ok. 0,9 m. [przypis edytorski]

jard — anglosaska miara długości, równa trzem stopom i wynosząca ok. 0,9 metra. [przypis edytorski]

jard — anglosaska miara długości, równa trzem stopom i wynosząca ok. 0,9 metra. [przypis edytorski]

jard — ang. miara długości, wynosząca 3 stopy, czyli ok. 0,91 metra. [przypis edytorski]

jard (ang. yard) — ang. miara długości, ok. 914 mm. [przypis tłumacza]

Jardin d'Acclimatation — Tiergarten in Paris. [przypis edytorski]

Jardin des Plantes de Paris — ogród botaniczny w Paryżu, zawierający także Muzeum Historii Naturalnej oraz ogród zoologiczny. [przypis edytorski]

jardin secret (fr.) — sekretny ogród. [przypis edytorski]

jard — jard angielski równa się 0,914 m. [przypis tłumacza]

jar — dolina erozyjna, wąwóz. [przypis edytorski]

Jaremie ne zderżysz (z ukr.) — Jeremiemu nie dasz rady. [przypis redakcyjny]

jare — o zbożu: siane na wiosnę. [przypis edytorski]

Jare — tu: jare Słońce, słońce wiosenne, błyszczące, jaśniejące i grzejące. [przypis edytorski]

jargać a. jargotać — hałasować. [przypis redakcyjny]

jar (geolog.) — kanion, forma ukształtowania terenu o wąskim dnie i spadzistych zboczach. [przypis redakcyjny]

jargon du jour (fr.) — mowa potoczna. [przypis edytorski]

jarka — tu: owca. [przypis edytorski]

jarka — zboże jare, siane na wiosnę. [przypis edytorski]

jarki — jaskrawy, żarki, jarzący się. [przypis edytorski]

jarki — jasny, żarzący się; por. jarzyć się. [przypis edytorski]

jarki — samice jagniąt. [przypis edytorski]

jarko (z ros.) — jasno, intensywnie. [przypis edytorski]

jarmarczyć — hałaśliwie handlować. [przypis autorski]

jarmark lipski — tradycyjny jarmark odbywający się w Lipsku, jednym z największych miast w niemieckiej Saksonii. [przypis edytorski]

jarmarkować (daw.) — handlować na jarmarku. [przypis edytorski]

Jarmolińce — miasteczko w zach. części Ukrainy, ok. 100 km na płd. wschód od Tarnopola i Zbaraża. [przypis redakcyjny]

jarmułka — czapeczka. [przypis redakcyjny]

jarmułka — czapeczka zakrywająca czubek głowy, noszona głównie przez Żydów. [przypis edytorski]

jarmułka — okrągła czapeczka bez daszka, noszona przez Żydów. [przypis redakcyjny]

jarmułka — okrągła sukienna czapka na czubek głowy, charakterystyczna dla Żydów. [przypis edytorski]

jarmułka (z tur.) — mała okrągła czapeczka, kipa. [przypis edytorski]

jarmulka — maža kepurė be snapelio. [przypis edytorski]

Jaropełk, książę ruski (…) — Marcin Kremer, de Rebus Poloniae. [przypis tłumacza]

Jarosław Pierwszy Mądry (978–1054) — wielki książę kijowski. [przypis edytorski]

Jarosy, Fryderyk (1890–1960) — krytyk teatralny i sławny przed wojną konferansjer węgierskiego pochodzenia. [przypis edytorski]

Jarosy, Fryderyk (1890–1960) — reżyser teatralny, artysta kabaretowy. [przypis edytorski]

Jaroszyn — dziś: Góra Jaroszyn, miasteczko nad Wisłą naprzeciwko Puław.. [przypis redakcyjny]

Jaroszyński, Edward (1812–1853) — przyjaciel Krasińskiego; kształcił się na uniwersytecie berlińskim, gdzie stał się heglistą. [przypis edytorski]

jarożycie (neol.) — okaz siły życiowej; wyraz utworzony ze złożenia rzeczownika życie oraz daw. przymiotnika jary: „krzepki, silny”. [przypis edytorski]

Jar — Regenschlucht, Hohlweg, siehe Anmerkung zu V. 157. [przypis tłumacza]

Jarszewska, Wanda (1888–1964) — aktorka. [przypis edytorski]

jar — wydłużone zgłębienie terenu o wąskim dnie i stromych zboczach. [przypis redakcyjny]

jary (daw.) — krzepki, silny. [przypis edytorski]

jary (daw.) — silny. [przypis edytorski]

jary — Jamy, doły, skaliste wąwozy. [przypis redakcyjny]

Jaryny, Motruny, Ulany — wyrazy wyróżnione oznaczają albo tytuł albo główne postacie utworów Kraszewskiego. [przypis redakcyjny]

jary — tu: jarzący się. [przypis edytorski]

jarząbek — ptak łowny z rodziny głuszcowatych. [przypis edytorski]

jarząbek — średniej wielkości ptak żyjący w lasach iglastych, najmniejszy europejski kurak leśny. [przypis edytorski]

jarząb, Sorbus (biol.) — rodzaj drzew i krzewów z rodziny różowatych, obejmujący m.in. jarzębinę (jarząb zwyczajny). [przypis edytorski]

jarzącem — dziś popr.: jarzącym. [przypis edytorski]

jarzębowy — przym. od jarząb (rodzaj drzewa z rodziny różowatych, którego jednym z gatunków jest jarząb pospolity, czyli jarzębina). [przypis edytorski]

jarzęca świeca (daw.) — biała świeca woskowa. [przypis edytorski]

jarzęce — dziś popr.: jarzące; świece jarzące — zrobione z bielonego wosku; jarzyć się — świecić się, lśnić. [przypis edytorski]

jarzęce — jarzące się. [przypis edytorski]