Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Tak, dorzucę się do Wolnych Lektur! Tym razem nie pomogę, przechodzę prosto do biblioteki
Strona główna Katalog Autor
Józef Ignacy Kraszewski

Józef Ignacy Kraszewski

Sortuj:

Twórczość Józef Ignacy Kraszewski

Romantyzm Pozytywizm Bajka Epika Epos Stanisław Jachowicz Liryka List Nowela Opowiadanie Powieść powieść historyczna powieść obyczajowa Wiersz Alkohol Anioł Asceta Bezpieczeństwo Bieda Bijatyka Bitwa Błądzenie Błazen Bóg Bogactwo Bogini Bohater Bohaterstwo Brat Bunt Burza Chciwość Chłop Chleb Choroba Chrzest Ciało Ciemność Cierpienie Cmentarz Cnota Córka Cud Czarownica Czary Czas Czyn Dar Dobro Dom Drzewo Duch Duma Dusza Dziecko Dziedzictwo Dziewictwo Gniew Gość Gospodarz Gospodyni Grób Grzech Gwiazda Hańba Handel Historia Imię Interes Język Jedzenie Kaleka Kara Kłamstwo Kłótnia Klęska Klejnot Kobieta Kobieta demoniczna Koń Kondycja ludzka Konflikt Konflikt wewnętrzny Korzyść Kot Krew Król Księżyc Kwiaty Łzy Labirynt Las Lekarz Lenistwo Los Lot Lud Mądrość Mąż Małżeństwo Marzenie Matka Matka Boska Mężczyzna Miasto Miłość Miłość niespełniona Miłosierdzie Milczenie Młodość Modlitwa Morderstwo Morze Nauka Niebezpieczeństwo Niemiec Nienawiść Niewola Noc Obcy Obowiązek Obraz świata Obrzędy Obyczaje Odrodzenie Ofiara Ogień Ojciec Ojczyzna Oko Okrucieństwo Omen Opieka Oświadczyny Otchłań Pamięć Pan Państwo Panna młoda Patriota Piękno Pielgrzym Pieniądz Pies Pijaństwo Plotka Pobożność Pocałunek Pochlebstwo Podróż Podstęp Poeta Poezja Pogrzeb Pokój Pokora Polak Polityka Polowanie Porwanie Poświęcenie Postęp Potop Potwór Pożar Pozycja społeczna Praca Prawda Prawo Proroctwo Prośba Przekleństwo Przemiana Przemijanie Przemoc Przestrzeń Przyjaźń Przysięga Przywódca Ptak Pycha Radość Raj Rana Religia Robak Rodzina Rośliny Rozpacz Rozstanie Rozum Ruiny Rycerz Rzeź Ślub Śmiech Śmierć Śmierć bohaterska Śpiew Świątynia Światło Święto Świt Samobójstwo Samolubstwo Samotność Sen Serce Sielanka Siła Siostra Sława Słońce Słowo Sługa Smutek Sobowtór Spotkanie Starość Strach Strój Sumienie Swaty Syn Szaleństwo Szantaż Szatan Szczęście Szlachcic Sztuka Taniec Tęsknota Tłum Trucizna Trup Ucieczka Uczta Upadek Uroda Walka Wampir Wesele Wiadomość Wiatr Więzienie Wieczór Wierność Wierzenia Wina Wino Wizja Władza Woda Wojna Wolność Wrażliwość Wróg Wróżba Wspomnienia Wychowanie Wygnanie Wzrok Żałoba Żołnierz Żona Żyd Żywioły Zabawa Zabobony Zaświaty Zazdrość Zbrodnia Zdrada Zemsta Zima Zło Złoty wiek Znak Zwierzęta Zwycięstwo

O autorze

Józef Ignacy Kraszewski
Karykatura Józefa Ignacego Kraszewskiego, litografował Władysław Walkiewicz według rysunku Arkadiusza Mucharskiego, domena publiczna

Józef Ignacy Kraszewski

Ur.
28 lipca 1812 w Warszawie
Zm.
19 marca 1887 w Genewa
Najważniejsze dzieła:
Stara baśń (1876), Chata za wsią, Hrabina Cosel, Brühl, Kwiat paproci, Anafielas

Niezwykle płodny pisarz, autor przede wszystkim powieści historycznych i obyczajowych, publicysta, działacz społeczny, badacz starożytności słowiańskich, popularyzator źródeł historycznych.
Do najpopularniejszych dziś powieści Kraszewskiego należy Stara baśń. Wśród inspiracji do niej znalazło się kilka wydanych wcześniej tekstów literatury pięknej. Po pierwsze Rzepicha (1790) Franciszka Salezego Jezierskiego, jednego z jakobinów warszawskich, który wyjaśniał przyczynę nierówności społecznych tezą o podboju rolniczej ludności słowiańskiej przez plemię, które przekształciło się w szlachtę (a właśc. magnaterię). Po drugie, Lillę Wenedę (1840) Juliusza Słowackiego, obrazującą podobną tezę oraz pokazującą dwuznaczną rolę chrześcijaństwa jako religii najeźdźców. Po trzecie dramat Mieczysława Romanowskiego Popiel i Piast (1862), w którym dodatkowo nacisk położony został na zagrożenie dla Słowiańszczyzny ze strony państw niemieckich, zaś kościół ukazany został ostatecznie jako gwarant zażegnania konfliktu społecznego między szlachtą a ludem (tj. też między państwem jako systemem instytucji a funkcjonowaniem społeczności połączonej więzami rodowymi i sąsiedzkimi).
Ponadto Kraszewski czerpał ze źródeł historycznych (najwidoczniejsze są ślady adaptacji legend zapisanych w Historii Polski Jana Długosza), z własnych badań nad kulturą materialną dawnych Słowian i Litwy (wydał m.in. dzieła pionierskie: Litwa. Starożytne dzieje 1847 oraz Sztuka u Słowian 1860, zajmował się obyczajowością Polski piastowskiej, pracował nad projektem encyklopedii starożytności polskich dla Akademii Umiejętności w 1875 r.), z opracowań współczesnych mu historyków: Lelewela, Szajnochy, Roeppla i in. Pewien wpływ na treść powieści wywarły również prelekcje paryskie Mickiewicza na temat literatury słowiańskiej, skąd zaczerpnął np. przekonanie o zachowaniu w religii Słowian śladów dziedzictwa praindoeuropejskiego (swoisty panteizm, niektóre bóstwa tożsame z hinduistycznymi). Do swoich źródeł i inspiracji dodał Kraszewski również rzekomo średniowieczny Królodworski rękopis. Zbiór staroczeskich bohatyrskich i lirycznych śpiewów (1818) wydany, a jak się później okazało, również spreparowany przez Vaclava Hankę.

Spod włosów kneziowi z oczów błysnęło. Począł gniewnie mruczeć jak niedźwiedź, poruszył się, na smerdę...

Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń, Stara baśń, tom drugi

— Patrzaj, ażebyś z tą żoną, jaką ci Bóg dał, żył w miłości i zgodzie, jako...

Józef Ignacy Kraszewski, Pogrobek

— Czyż mnie jeszcze zwalać trzeba — odezwała się — aby mieć za co dobić? Wszak i tak...

Józef Ignacy Kraszewski, Pogrobek
  • NIP: 952-187-70-87
  • KRS: 0000070056
  • REGON: 017423865
  • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
MKiDN
Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.