Józef Ignacy Kraszewski
Anafielas. Pieśń II. Mindows
Jak dawniéj śpiéwa kukułka na lesie,
I sokoł biały toczy pod chmurami,
I sroki siedząc...
Niewola u Rogatki lekką nie była, bo ten nie zważał ani na dostojność, ani na...
— Jakże inaczej ma być — odezwał się Ścibor stary. — Otośmy jednego zła pozbyli, a drugiego napytali...
Motyw ten wykorzystujemy, żeby wskazać fragmenty definiujące, czym jest niewola (duchowa, fizyczna, polityczna) oraz opisujące doświadczenie życia w niewoli, a także jego konsekwencje (często trwające długo po odzyskaniu wolności).