WolneLektury.pl

O epoce

Oświecenie

Czas: koniec XVII (w Polsce poł. XVIII) — pocz. XIX w.
Najwybitniejsi twórcy: Voltaire, J. J. Rousseau, D. Diderot, D. Defoe, J. Swift, H. Fielding; I. Krasicki, A. Naruszewicz, S. Trembecki
Reprezentatywne gatunki: bajka, satyra, oda, poemat heroikomiczny, komedia, sielanka, powieść, felieton, esej

Okres w kulturze europejskiej pomiędzy barokiem a romantyzmem, którego charakter określił krytycyzm wobec instytucji politycznych i religijnych oraz dotychczasowych przeświadczeń naukowych. W związku z tym fundamentalnym nastawieniem pozostawał racjonalizm i empiryzm (filozofia R. Descartesa, J. Locke'a, F. Bacona). Wierzono, że rzeczywistość można i należy systematycznie poznawać i porządkować — zaczęto tworzyć pierwsze encyklopedie. Za lek na zło w świecie społecznym uważano oświecanie ludzi — kładziono nacisk na edukację i wychowanie, a literaturze, tak jak nauce, stawiano cele dydaktyczne i utylitarne (użytkowe). Znamienny dla epoki jest rozwój prasy i pism ulotnych. Dwa odrębne prądy oświeceniowe to: klasycyzm i sentymentalizm.