WolneLektury.pl

Sébastien-Roch Nicolas de Chamfort Dialog Epika Franciszek Karpiński Liryka Alkohol Ambicja Bieda Błazen Bóg Bogactwo Carpe Diem Cenzura Chciwość Choroba Ciąża Cierpienie Cnota Dwór Dworzanin Dziecko Dziedzictwo Filozof Flirt Głupiec Głupota Gospodarz Gra Grzech Grzeczność Hańba Handel Historia Honor Interes Ironia Język Jedzenie Kłótnia Klęska Kobieta Kobieta "upadła" Kochanek Koń Kondycja ludzka Kradzież Król Ksiądz Lekarz Lenistwo Literat Los Lud Mądrość Mąż Małżeństwo Maska Maszyna Matka Boska Mędrzec Mężczyzna Melancholia Miłość Miłość niespełniona Miłość spełniona Milczenie Mizoginia Młodość Modlitwa Nałóg Naród Nauka Niebezpieczeństwo Nieśmiertelność Niewola Nuda Obowiązek Obyczaje Odwaga Ojciec Okno Okrucieństwo Pamięć Pan Państwo Patriota Piekło Pieniądz Pies Pijaństwo Pobożność Pochlebstwo Podstęp Poeta Pogarda Pojedynek Pokusa Pokuta Polityka Polska Poświęcenie Postęp Pozory Pozycja społeczna Praca Prawnik Prawo Próżność Przyjaźń Przyjemność Przysięga Przywódca Pycha Raj Realista Religia Rewolucja Rosja Rosjanin Rozum Rycerz Rywalizacja Śmiech Śmierć Śmierć bohaterska Śpiew Świętoszek Święty Sąd Samobójstwo Samolubstwo Samotnik Samotność Seks Siła Skąpiec Sława Sługa Służalczość Smutek Spowiedź Sprawiedliwość Starość Strach Syn Szaleństwo Szczęście Szlachcic Szpieg Sztuka Tajemnica Tchórzostwo Teatr Theatrum mundi Trucizna Umiarkowanie Uroda Urzędnik Vanitas Wdowa Wdowiec Wdzięczność Wiadomość Wiara Więzienie Wierność Wierzenia Wino Władza Wojna Wolność Wstyd Wygnanie Wyobraźnia Żołnierz Żyd Zapach Zazdrość Zbawienie Zdrada Zmysły

Sébastien-Roch Nicolas de Chamfort

Charaktery i anegdoty

Epika Aforyzm Dialog Oświecenie

Franciszek Karpiński

Tłumaczenia

Liryka Aforyzm Oświecenie

O epoce

Oświecenie

Czas: koniec XVII (w Polsce poł. XVIII) — pocz. XIX w.
Najwybitniejsi twórcy: Voltaire, J. J. Rousseau, D. Diderot, D. Defoe, J. Swift, H. Fielding; I. Krasicki, A. Naruszewicz, S. Trembecki
Reprezentatywne gatunki: bajka, satyra, oda, poemat heroikomiczny, komedia, sielanka, powieść, felieton, esej

Okres w kulturze europejskiej pomiędzy barokiem a romantyzmem, którego charakter określił krytycyzm wobec instytucji politycznych i religijnych oraz dotychczasowych przeświadczeń naukowych. W związku z tym fundamentalnym nastawieniem pozostawał racjonalizm i empiryzm (filozofia R. Descartesa, J. Locke'a, F. Bacona). Wierzono, że rzeczywistość można i należy systematycznie poznawać i porządkować — zaczęto tworzyć pierwsze encyklopedie. Za lek na zło w świecie społecznym uważano oświecanie ludzi — kładziono nacisk na edukację i wychowanie, a literaturze, tak jak nauce, stawiano cele dydaktyczne i utylitarne (użytkowe). Znamienny dla epoki jest rozwój prasy i pism ulotnych. Dwa odrębne prądy oświeceniowe to: klasycyzm i sentymentalizm.