Adam Mickiewicz
Dziady, część IV
KSIĄDZ
O biedny, biedny młodzieńcze!
Co mówisz? kto cię podsłuchał?
PUSTELNIK
poważnie
Kto? oto pewny...
Motywem tym szczególnie chętnie posługiwano się w literaturze okresu preromantyzmu (por. Cierpienia młodego Wertera Goethego) i romantyzmu, kiedy to serce przeciwstawiano rozumowi. Pod nazwą serce kryje się czasem intuicja, umiejętność współodczuwania z innymi, zdolność do miłości i miłosierdzia, wrażliwość, pozaracjonalna mądrość, czy wiedza, a wreszcie — dusza.