Adam Mickiewicz
Konrad Wallenrod
O wieści gminna! Ty arko przymierza
Między dawnymi i młodszymi laty:
W tobie lud składa...
Używając tego hasła wskazujemy pojawiające się w tekstach literackich rozmaite koncepcje historiozoficzne (szczególnie popularne w okresie oświecenia i romantyzmu), jak też po prostu przeświadczenia na temat funkcjonowania historii i jej wpływu na współczesność, na życie jednostki.