Stanisław Wyspiański
Wyzwolenie
— tyś bohater, słuchaj,
tyś powinien był tu przyjść z pochodnią, —
jak ja z gałązką wawrzynu...
Któż tamten, co się wita, tak żywo witany?
Redaktor, głos opinii.
Motywem tym opisywać będziemy fragmenty dzieł, w których pojawiać będzie się teatr jako szczególne miejsce akcji (Lalka Prusa) lub teatr jako przedstawienie (w Hamlecie dwór odwiedza grupa teatralna i odgrywa sztukę napisaną przez tytułowego bohatera). Teatr bywa też metaforycznym obrazem świata (czy: stosunków społecznych), względnie kondycji ludzkiej (zob. też: theatrum mundi)