Stanisław Wyspiański
Wyzwolenie
w niewoli
Nawykły jarzmo dźwigać łby.
KARMAZYN
Kiedyż ten przyjdzie, kto wyzwoli?
HOŁYSZ
Nie przyjdzie...
A tak. My nie powinniśmy pozwolić naszych kobiet obcym, tym obcym, którzy siedzą wśród nas...
Co jakie parę staj lat… co wiek, co… zjawia się człowiek, który nie może znieść...
Motyw ten wykorzystujemy, żeby wskazać fragmenty definiujące, czym jest niewola (duchowa, fizyczna, polityczna) oraz opisujące doświadczenie życia w niewoli, a także jego konsekwencje (często trwające długo po odzyskaniu wolności).