ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?

 
Wpłać
Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Vincas Kudirka, Vinco Kudirkos raštai, tomas I, 1909.

Utwór powstał w ramach konkursu ,,Współpraca w dziedzinie dyplomacji publicznej 2013", realizowanego za pośrednictwem MSZ RP w roki 2013. Zezwala się na dowolne wykorzystanie utworu, pod warunkiem zachowania ww. informacji, w tym informacji o stosowanej licencji, o posiadaczach praw oraz o konkursie ,,Współpraca w dziedzinie dyplomacji publicznej 2013". Publikacja wyraża jedynie poglądy autora i nie może byc utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP. Publikacija parengta įgyvendinant projektą ,,Wolne Lektury" (http://wolnelektury.pl). Skaitmeninė reprodukcija padaryta Fondo ,,Nowoczesna Polska"/Lietuvos kultūros paveldo --- virtualioje erdvėje (http://www.epaveldas.lt), pasitelkiant egzempliorių iš bibliotekos kolekcijos. Veikalas sukurtas konkurso, įgyvendinamo 2013 m. bendradarbiaujant su Lenkijos Respublikos Užsienio reikalų ministerija --- ,,Bendradarbiavimas viešosios diplomatijos srityje 2013" (,,Współpraca w dziedzinie dyplomacji publicznej 2013") ribose. Leidžiama laisvai naudoti veikalą, su sąlyga, jog bus išsaugota aukščiau pateikta informacija, taip pat informacija apie taikomą licenciją, teisės turėtojus bei konkursą. Publikacija išreiškia tik autoriaus pažiūras, todėl negali būti tapatinama su oficialiomis Lenkijos Respublikos Užsienio reikalų ministerijos pažiūromis.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Monika Bogdziewicz, Paulina Ołtusek.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Ilustracja na okładce: grant_loy@Flickr, CC BY 2.0.

Ponia Tvardauskienė
Szacowany czas do końca: -
Adam Mickiewicz, Ponia Tvardauskienė

Adam Mickiewicz

Ponia Tvardauskienė

tłum. Vincas Kudirkas

Spis treści

      Sudabartinta:

      * fleksją, pvz.: veiksmažodžių liepiamosios nuosakos vns. 3 asm. formas (nusukk -> nusuk, prisiegk -> prisiek);
      * žodžių rašymą kartu ir atskirai, pvz.: iškur -> iš kur;
      * skyrybą, pvz.:
      A Tvardauskas! sveikas gyvas! -> A Tvardauskas! Sveikas gyvas!
      Ko taip žiūrai? ar tau dyvas -> Ko taip žiūrai? Ar tau dyvas.

      Adomas MickevičiusPonia Tvardauskienėtłum. Vincas Kudirkas

      1
      Geria, valgo, pypkius rūko,
      Šoka, ūžia, lyg padūko,
      Riksmu sugriaus rodos sienas,
      Kaip gal linksminas kiekvienas.
      5
      Tvardauskas kerčia užėmęs,
      Lyg baša[1] koks įsirėmęs,
      „Gerkit vyrai!” — tyčia varo
      Ir juokus aplinkui daro:
      Kareiviui, kurs drąsiai skraidė
      10
      Ir kitus, didžiuodams baidė,
      Šoble[2] palei ausį mojo —
      Kareivis zuikiu tuoj stojo.
      Štai apgintoją prieš sūdą[3] ,
      Kurs kamputyj laižė bliūdą[4] ,
      15
      Mašnele tiktai sukirto —
      Tuoj tas į šunį pavirto.
      Šiaučių už nosies pakratė,
      Prie kaktos voles[5] pastatė —
      Ėmė tekėti degtinė,
      20
      Pritekėj pilna statinė.
      Kad šnapsą išgert norėjo,
      Jam stiklelis suburzdėjo.
      Žiūr ant dugno stikliuko
      Styri ragučiai velniuko,
      25
      „Iš kur tu čia?”. Tad velniukas,
      Tikras vokietaitis striukas,
      Kepurę nusėmęs bailiai
      Visiemis turstelėj dailiai
      Šoko ant kojų abiejų,
      30
      Užaugo ant mastų dviejų,
      Vieną koją tur arklinę,
      O vėl kitą vanaginę.
      — A Tvardauskas! Sveikas gyvas!
      — Ko taip žiūrai? Ar tau dyvas[6]
      35
      Mefistofelį matyti?
      Tik nenori jau caimti.
      Juk žinai ant Kalno-Pliko
      Surašas mudviejų liko
      Ant jaučio odos padėtas,
      40
      Kad tu man esi žadėtas
      Žadėjims tenein ant vėjų!
      Ketinai po metų dviejų
      Pats į Rymą[7] atvažiuoti
      Ir dūšia man atiduoti.
      45
      Sulaužytas žodis tapo,
      Laiks išėjo kirograpo.
      Tu apgaut rengiesi peklą
      Išvaduotų savo kaklą.
      Bet atėjo tavo laikas —
      50
      Jau nebūsiu tokis paikas:
      Vietą šią Rymu vadinam,
      Na, ir tave imt ketinam! —
      Tvardauskas prie durų nėrė
      Ant tokio dictum acerbum.
      55
      Velnias jį už skverno stvėrė:
      — Kur tavo nobile verbum?
      „Na, dabar tai pasidarė!”
      Taip Tvardauskas pats sau tarė.
      Bet nuo baimės tuoj attokęs,
      60
      Kipšui prie akių prišokęs,
      — Palauk — sako — velnio vaike!
      Perkratyt gerai tik reikia,
      Katras mudviejų tur tiesą.
      „Na, pabausiu aš tą biesą!”
      65
      — Atsimink tiktai, velnioke,
      Sutartis juk buvo tokia:
      „Tiek ir tiek metams sukakus
      Ir mane imt atsiplakus,
      Tau tris darbus duot galėsiu,
      70
      Kokius tik aš panorėsiu.
      O tu, nors būtų sunkiausia,
      Išpildysi ko veikiausiai”.
      Matai šyvį pabalnotą
      Ant karčiamos ištepliotą?
      75
      Na tai padaryk ant dyvų,
      Kad aš jį turėčiau gyvu.
      Iš smilčių nusuk kančiuką,
      Kad būt kuo paplakt arkliuką!
      Ir namai reik budavoti,
      80
      Kad turėčiau kur sustoti.
      Namų reikia ne medinių,
      Iš grūdų tik riešutinių,
      Kiekvienan iš aguonaičių
      Trejetą įkalk vinaičių —
      85
      Mierą imk iš to uknorio[8] :
      Trys coliai ilgio, du storio!—
      Kaip tik velnias tai išgirdo,
      Štai jau šyvį šeria, girdo,
      Štai iš smilčių kančių traukia
      90
      Ir Tvardausko einant laukia.
      Tvardauskas lyg išsigando,
      Bet užsėdęs šyvį bando.
      Jam bemitrinant žirgelį
      Ans pastatė ir namelį.
      95
      — Na, viršus žygiu šiuo tavo,
      Bet neatlikai da savo:
      Švento vandens ve bliūds pilnas,
      Lįsk ir prauski savo vilnas! —
      Velnias purtosi ir prunkščia,
      100
      Prakaituoja, cypia, unkščia,
      Ponas liepia, tarnas eina,
      Turi atlikti kaleiną.
      Velniui nįtiko maudyklė.
      — Brrmm! — iššoko lyg šaudyklė —
      105
      — Dar galiu pats pasigirti:
      — Atlikau bjauriausią pirtį! —
      Tvardauską ima piktumas.
      Na, truks velniuko tvirtumas!
      — Viršus tavo, tai jau ką čia!
      110
      Ar matai tu mano pačią?
      Ant metų pas Belzebubą
      Apgyvensiu tavo stubą.
      Turi per tą laiką tikti
      Pačios mano vyru likti.
      115
      Prisiek jai meilę, dorumą
      Ir ant visko paklusnumą.
      Jei tai nišpildyta lieka,
      Sutarimas ein per nieką! —
      Velniukas krypt pusiausaites,
      120
      Pusake dyrst ant pataitės,
      Lyg klausytų, lyg žiūrėtų,
      O čia vyrs ištrūkt norėtų.
      Kad Tvardauskas taip jį grumdo,
      Nuo lango ik durų stumdo,
      125
      Tik šmurkšt per klingio dyšiuką…
      Tai tiek ir matė velniuką.

      Przypisy

      [1]

      baša — karalius, valdovas. [przypis edytorski]

      [2]

      šoblė (lenk.) — kalavijas. [przypis edytorski]

      [3]

      sūdas (brus., lenk.) — teismas. [przypis edytorski]

      [4]

      bliūdas (brus.) — indas. [przypis edytorski]

      [5]

      volė — apvalus medinis kamštis alaus statinei užkimšti. [przypis edytorski]

      [6]

      dyvas (brus.) — keistas dalykas, keistenybė. [przypis edytorski]

      [7]

      Rymas (lenk.) — Roma. [przypis edytorski]

      [8]

      uknorius (lenk.) — pasaginė vinis. [przypis edytorski]

      15 zł

      tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

      35 zł

      tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

      55 zł

      tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

      200 zł

      tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

      500 zł

      Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

      20 zł /mies.

      Dziękujemy, że jesteś z nami!

      35 zł /mies.

      W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

      55 zł /mies.

      W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

      100 zł /mies.

      W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

      Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

      Dane do przelewu tradycyjnego:

      nazwa odbiorcy

      Fundacja Wolne Lektury

      adres odbiorcy

      ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

      numer konta

      75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

      tytuł przelewu

      Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

      wpłaty w EUR

      PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

      Wpłaty w USD

      PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

      SWIFT

      WBKPPLPP

      x
      Skopiuj link Skopiuj cytat
      Zakładka Istniejąca zakładka Notka
      Słuchaj od tego miejsca

      Pora na chwilę przerwy :)

      Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

      Wspiera nas mniej niż 1% naszych czytelników :( Przekaż 1,5% swojego podatku na Wolne Lektury!

      KRS: 0000070056
      Nazwa organizacji: Wolne Lektury

      Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
      Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

      Wspieram, bo uważam że dostęp do wiedzy powinien być darmowy. Sam często korzystam z zasobów wolnelektury.pl więc wspieram jak tylko mogę.

      Adam Fidusiewicz

      Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

      Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

      Nie bądź wuj ponury, wspieraj Wolne Lektury!

      Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
      Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

      Kliknij obrazek, by subskrybować!

      Wolne Lektury rozwijają się dla Ciebie. A co ty zrobiłeś dla Wolnych Lektur? Wesprzyj nas!

      W 2020 roku z biblioteki Wolne Lektury skorzystało za darmo blisko 12 milionów użytkowników, jednak wspiera nas na stałe tylko mniej niż 1% czytelników. Zmień to! Kliknij i dorzuć się!

      Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
      • NIP: 952-187-70-87
      • KRS: 0000070056
      • REGON: 017423865
      • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
      Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
      MKiDN
      Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.