- Alkohol: 1
- Czary: 1 2
- Diabeł: 1 2 3 4
- Kobieta: 1
- Pijaństwo: 1
- Szlachcic: 1
- Żona: 1
Adam MickiewiczBallady i romansePani Twardowska
1
Tańce, hulanka, swawola;
Ledwie karczmy nie rozwalą,
Ha, ha! Hi, hi! hejże! hola!
5Twardowski siadł w końcu stoła,
Podparł się w boki jak basza:
„Hulaj dusza! hulaj!” woła,
Śmieszy, tumani, przestrasza.
CzaryŻołnierzowi, co grał zucha,
10Wszystkich łaje
[1] i potrąca,
Świsnął szablą koło ucha:
Już z żołnierza masz zająca.
Na patrona
[2] z trybunału,
Co milczkiem wypróżniał rondel,
15Zadzwonił kieską
[3], pomału:
Z patrona robi się kondel
[4].
Do łba przymknął trzy rureczki,
Cmoknął: cmok! i gdańskiej wódki
20Wytoczył ze łba pół beczki.
DiabełWtem, gdy wódkę pił z kielicha,
Kielich zaświstał, zazgrzytał;
Patrzy na dno: — „Co u licha?
Po coś tu, kumie, zawitał?”
25Diablik to był w wódce na dnie:
Istny Niemiec, sztuczka kusa;
Skłonił się gościom układnie,
Zdjął kapelusz i dał susa.
Z kielicha aż na podłogę
30Pada, rośnie na dwa łokcie,
Nos jak haczyk, kurzą nogę,
I krogulcze ma paznokcie.
„A, Twardowski… witam bracie!”
To mówiąc, bieży
[6] obcesem
[7]:
35„Cóż to, czyliż mię nie znacie?
Jestem Mefistofelesem.
Wszak ze mnąś
[8] na Łysej Górze
Robił o duszę zapisy:
Cyrograf
[9] na byczej skórze
40Podpisałeś ty i bisy.
Miały słuchać twego rymu;
Ty, jak dwa lata przebiegą
[10],
Miałeś pojechać do Rzymu,
By cię tam porwać jak swego.
45Już i siedem lat uciekło,
Cyrograf nadal nie służy:
Ty, czarami dręcząc piekło,
Ani myślisz o podróży.
Ale zemsta, choć leniwa,
50Nagnała cię w nasze sieci:
Ta karczma Rzym się nazywa…
Kładę areszt na waszeci”.
Na takie
dictum acerbum[12];
55Diabeł za kontusz ułapił:
„A gdzie jest
nobile verbum[13]?”
Co tu począć? kusa rada,
Przyjdzie już nałożyć głową…
Twardowski na koncept wpada
60I zadaje trudność nową.
Tam warunki takie stoją:
Po latach tylu a tylu,
Gdy przyjdziesz brać duszę moją,
65Będę miał prawo trzy razy
Zaprząc ciebie do roboty,
A ty najtwardsze rozkazy
Musisz spełnić co do joty.
Patrz, oto jest karczmy godło,
70Koń malowany na płótnie;
Ja chcę mu wskoczyć na siodło,
A koń niech z kopyta utnie.
Skręć mi przy tym biczyk z piasku,
Żebym miał czym konia chłostać;
75I wymuruj gmach w tym lasku,
Bym miał gdzie na popas zostać.
Gmach będzie z ziarnek orzecha,
Wysoki pod szczyt Krępaku
[14],
Z bród żydowskich ma być strzecha,
80Pobita nasieniem z maku.
Patrz, oto na miarę ćwieczek
[15],
Cal
[16] gruby, długi trzy cale:
W każde z makowych ziareczek
[17]
Wbij mnie takie trzy bretnale
[18]”.
85Mefistofil duchem skoczy,
Konia czyści, karmi, poi,
Potem bicz z piasku utoczy,
I już w gotowości stoi.
Twardowski dosiadł biegusa,
90Probuje podskoków, zwrotów,
Stępa, galopuje, kłusa —
Patrzy, aż i gmach już gotów.
Diabeł„No! wygrałeś, panie bisie,
Lecz druga rzecz nieskończona:
95Trzeba skąpać się w tej misie —
A to jest woda święcona”.
Diabeł kurczy się i krztusi,
Aż zimny pot na nim bije:
Lecz pan każe, sługa musi,
100Skąpał się biedak po szyję.
Wyleciał potem jak z procy,
Otrząsł się, dbrum! parsknął raźnie:
„Teraz jużeś w naszej mocy,
Najgorętsząm
[19] odbył łaźnię”.
105
Zaraz pęknie moc czartowska! —
Patrzaj, oto jest kobiéta,
Moja żoneczka, Twardowska.
Ja na rok u Belzebuba
110Przyjmę za ciebie mieszkanie;
Niech przez ten rok moja luba
Z tobą jak z mężem zostanie.
Przysiąż
[20] jej miłość, szacunek
I posłuszeństwo bez granic;
115Złamiesz choć jeden warunek,
Już cała ugoda na nic”.
Diabeł do niego pół ucha,
Pół oka zwrócił do samki
[21],
Niby patrzy, niby słucha —
120Tymczasem już blisko klamki.
Gdy mu Twardowski dokucza,
Od drzwi, od okien odpycha,
Czmychnąwszy dziurką od klucza,
Dotąd, jak czmycha, tak czmycha.