Cyprian Kamil Norwid
Żydowie polscy
Aż oto, że dzieje pozornie są zamęt,
Gdy w gruncie są: siła i ładność szeroka...
Używając tego hasła wskazujemy pojawiające się w tekstach literackich rozmaite koncepcje historiozoficzne (szczególnie popularne w okresie oświecenia i romantyzmu), jak też po prostu przeświadczenia na temat funkcjonowania historii i jej wpływu na współczesność, na życie jednostki.