Czy za tytułową mątwę należy uznać Ellę, która osacza narzeczonego-artystę swą przytulnością? Co prawda określenie to pada właśnie w odniesieniu do niej, ale równie dobrym kandydatem jest dawny kolega szkolny filozofa i malarza Bezdeki, który roztacza mętne wizje realizacji „absolutyzmu życiowego”, czyli hyrkaniczności. A może mątwiczny charakter ma cała rzeczywistość, co ukazują jałowe rozmowy między cierpiącym na twórcze i ideowe wypalenie ateistą, a zarazem adeptem Sztuk, Bezdeką, a przybyłym z zaświatów papieżem-mecenasem i wojownikiem z XVI w.
Wydaną w 1922 r. sztukę Witkacego można zaliczyć do wczesnych, choć już dojrzałych tekstów, powstałych po publikacji fundamentalnych teoretyczno-estetycznych prac (tj. tomu Nowe formy w malarstwie oraz wstępu do Czystej formy w teatrze). W Mątwie odnajdziemy charakterystyczną dla tego autora swobodę wyrazu artystycznego, śmiałe przekraczanie granic realności i prawdopodobieństwa, wycieczki w sferę groteski i absurdu, a jednocześnie dywagacje na temat zasadniczych kwestii filozoficznych, społecznych i egzystencjalnych. Witkacy przedstawia tu swoje wyklarowane już poglądy w sposób bardziej może bezpośredni i lekki niż w późniejszych utworach.
