Mówiono o unitach.
Żelabow skrzywił się i mówił niechętnie:
— Zawsze Królowa Polska, Matka Boska Częstochowska...
Pamiętam, że Zoraida, jak tylko weszła do kościoła, z radością wołała, że widzi tam twarze...
Marszałkowa de Noailles, obecnie żyjąca (1780), jest mistyczką, jak pani Guyon, tylko bez jej talentu...
Madonna — która, lejąc na świat ze swoich rozwartych rąk łaskę i blask niebiańskich promieni, czuwa...
Tej nocy Antym miał sen. Ktoś pukał do jego pokoju: nie do drzwi z korytarza...
Motywem tym zaznaczamy charakterystyczne sytuacje i wypowiedzi związane z chrześcijańską religijnością maryjną oraz fragmenty, w których dochodzi do głosu wzorzec osobowy metaforycznie ujęty w postaci Matki Boskiej. Wśród cech, jakie uosabia należy wymienić: zdolność do bezgranicznej ufności wobec planów boskich oraz do całkowitego poświęcenia siebie, przyjęcie roli pośredniczki między Bogiem a ludźmi i orędowniczki, opiekującej się wszelkimi niewinnie skrzywdzonymi; nieskończone miłosierdzie. Motyw ten wiąże się również z polską mitologią narodową, a więc z motywami sarmaty czy przedmurza chrześcijaństwa.
